Sự cần thiết của việc ban hành quy chuẩn quốc gia về khí thải ô tô đang lưu hành - Bài 2: Vai trò của Bộ Tài nguyên và Môi trường
11/03/2024TN&MTTrước thực trạng ô nhiễm không khí tăng cao, đặc biệt là lượng không nhỏ bụi mịn PM 2.5 từ phương tiện giao thông, Chính phủ đã có những chỉ đạo sát sao về việc ban hành Quy chuẩn quốc gia về khí thải ô tô đang lưu hành. Do đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tích cực hoàn thiện Dự thảo Quy chuẩn, lấy ý kiến thống nhất các Bộ liên quan chuẩn bị trình Chính phủ.
Cụ thể, ngày 18/01/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Chỉ thị số 03/CT-TTg về tăng cường kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí. Căn cứ theo nội dung của Chỉ thị, Bộ Tài nguyên và Môi trường được giao chủ trì rà soát, báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện lộ trình áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ lưu hành ở Việt Nam.
Ngày 30/12/2021, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có Báo cáo số 133/BC-BTNMT về rà soát việc thực hiện lộ trình áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ lưu hành ở Việt Nam. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ tại Công văn số 5891/VPCP-NN ngày 08/9/2022 về việc xây dựng và ban hành lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật khí thải Mức 4 đối với phương tiện xe mô tô hai bánh sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới, trong đó yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tư pháp, Bộ Khoa học và Công nghệ và các bộ liên quan khác rà soát các quy định pháp luật hiện hành (Luật Giao thông đường bộ; Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; Luật Bảo vệ môi trường, v.v...) về cơ quan chịu trách nhiệm chủ trì xây dựng và trình lộ trình áp dụng quy chuẩn, tiêu chuẩn khí thải đối với phương tiện giao thông vận tải nói chung, xe mô tô, xe gắn máy sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới nói riêng.
Trước nguy cơ ô nhiễm không khí ngày càng tăng ở Việt Nam
Bộ Tài nguyên và Môi trường đã gửi Công văn số 7207/BTNMT-TCMT ngày 29/11/2022 về việc xây dựng lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật khí thải Mức 4 đối với phương tiện xe mô tô, xe gắn máy sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới để xin ý kiến các Bộ liên quan.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với các Bộ có liên quan (Bộ Giao thông vận tải, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tư pháp, các hiệp hội (Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM)) để thực hiện nghiên cứu, đánh giá đối với từng lộ trình áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải của phương tiện giao thông đã được ban hành và có đề xuất kiến nghị đối với từng đối tượng phương tiện giao thông. Trong đó việc rà soát, ban hành quy chuẩn kỹ thuật môi trường quốc gia về khí thải phương tiện ô tô đang lưu hành là một phần quan trọng, liên hệ chặt chẽ với việc xây dựng, đề xuất lộ trình áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải của phương tiện giao thông.
Một phần không nhỏ bụi mịn PM2.5 từ phương tiện giao thông
Thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao của Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc xây dựng, ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ lưu hành ở Việt Nam và lộ trình áp dụng quy chuẩn theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 97, điểm b khoản 2 Điều 102 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và Chỉ thị số 03/CT-TTg ngày 18/01/2021 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí. Bộ Tài nguyên và Môi trường đã xây dựng dự thảo “Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải phương tiện ô tô đang lưu hành”, gửi lấy ý kiến các Bộ, ngành, địa phương, cổng thông tin điện tử của Chính phủ, cổng thông tin điện tử của Bộ Tài nguyên và Môi trường theo quy định và hoàn thiện gửi Bộ Khoa học và Công nghệ để thẩm định tại Công văn số 7340/BTNMT-KHCN ngày 05/12/2022 về việc đề nghị thẩm định hồ sơ quy chuẩn kỹ thuật quốc gia lĩnh vực môi trường.
Trước đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có Công văn báo cáo Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà về việc triển khai các nội dung xây dựng Quy chuẩn Việt Nam và lộ trình áp dụng đối với khí thải phương tiện giao thông cơ giới đường bộ tại Công văn số 745/BTNMT-KSONMT ngày 14/02/2023. Trong đó, đã đề xuất phương án phân công Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm chủ trì xây dựng, ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ đang lưu hành ở Việt Nam và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành lộ trình áp dụng quy chuẩn; phân công Bộ Giao thông vận tải chủ trì xây dựng, ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải phương tiện giao thông cơ giới đường bộ sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành lộ trình áp dụng quy chuẩn này. Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà có ý kiến chỉ đạo tại Công văn số 1839/VPCPNN ngày 21/3/2023 đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ Giao thông vận tải tiếp tục triển khai thực hiện theo phương án được thống nhất và phải phối hợp chặt chẽ để đảm bảo tính thống nhất, hiệu quả, tránh trùng dẫm, chồng chéo trong công tác quản lý nhà nước.
Rất cần có một Quy chuẩn Việt Nam về khí thải ô tô đang lưu hành
Theo Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm ban hành Quy chuẩn Việt Nam về môi trường (Điều 102) và cụ thể đối với Nhóm Quy chuẩn Việt Nam khí thải phương tiện giao thông vận tải (cụ thể là ô tô đang lưu hành). Đồng thời, Bộ Tài nguyên và Môi trường tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ ban hành lộ trình áp dụng Quy chuẩn Việt Nam này.
Trên tinh thần đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức buổi họp ngày 06/7/2023 mời đại diện Bộ Tư pháp, Bộ Giao thông vân tải và Bộ Khoa học và Công nghệ tham dự để trao đổi, thảo luận thống nhất về cơ sở pháp lý. Tiếp đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã gửi Công văn số 7831/BTNMT-KSOMT ngày 14/9/2023 đề nghị Bộ Tư pháp chủ trì tổ chức buổi họp tại trụ sở Bộ Tư pháp có sự tham gia của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Giao thông vận tải và Bộ Khoa học và Công nghệ để thống nhất thực hiện.
Để bảo vệ con người, môi trường trước nguy cơ ô nhiễm ngày càng cao hiện nay
Trên cơ sở ý kiến của Bộ Tư pháp tại Công văn số 4653/BTP-PLDSKT, ngày 03/10/2023, Bộ Tài nguyên và Môi trường gửi Công văn báo cáo xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ tại Công văn số 10274/BTNMT-KSONMT ngày 05/12/2023, trong đó kiến nghị Thủ tướng Chính phủ thống nhất giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan (Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tư pháp, Bộ Khoa học và Công nghệ) xây dựng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải của phương tiện giao thông vận tải trong đó có Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải phương tiện ô tô đang lưu hành. Trong trường hợp cần làm rõ các nội dung thông tin hơn nữa, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà triệu tập buổi họp tại Văn phòng Chính phủ để các Bộ có liên quan (Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tư pháp, Bộ Khoa học và Công nghệ) báo cáo cụ thể.
Ngày 30/01/2024, Văn phòng Chính phủ thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại Công văn số 732/VPCP-NN về việc xây dựng và trình ban hành Quy chuẩn kỹ thuật môi trường quốc gia về khí thải phương tiện ô tô đang lưu hành, trong đó chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tư pháp, Bộ Khoa học và Công nghệ triển khai thực hiện đúng chỉ đạo tại Công văn số 1839/VPCP-NN ngày 21/3/2023 của Văn phòng Chính phủ: Khẩn trương hoàn thành việc ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ đang lưu hành ở Việt Nam và lộ trình áp dụng Quy chuẩn này trong Quý I/2024.
Bài 3: Cần sự thống nhất của các Bộ, ngành liên quan
Nhất Nam