Thách thức môi trường từ rác thải nhựa chỉ đứng sau biến đổi khí hậu

Phát thải khí nhà kính lớn

Nhựa sử dụng một lần ngày càng trở nên phổ biến do tính ứng dụng cao và độ tiện lợi. Tháng 6 vừa qua, một báo cáo khác của OECD cảnh báo, việc sử dụng nhựa sẽ tăng gấp 3 lần trong gần 4 thập kỷ tới. Theo đó, sản phẩm nhựa được sản xuất dựa vào nguyên liệu hóa thạch hàng năm trên thế giới dự kiến sẽ vượt 1,2 tỷ tấn vào năm 2060 và rác thải nhựa sẽ vượt mức 1 tỷ tấn. Ngay cả khi hành động tích cực để giảm nhu cầu đối với sản phẩm nhựa và cải thiện hiệu quả sử dụng, sản phẩm từ nhựa cũng sẽ tăng gấp đôi trong vòng chưa đầy 40 năm. 

Tổ chức Beyond Plastics so sánh, nếu ngành công nghiệp nhựa là một quốc gia thì đó sẽ là quốc gia phát thải khí nhà kính lớn thứ 5 trên thế giới. Nhựa được ví như loại “than đá mới” do những tác động về môi trường mà nó gây ra. Ngành công nghiệp nhựa phát thải ít nhất 232 triệu tấn khí nhà kính mỗi năm, tương đương với lượng phát thải trung bình của 116 nhà máy nhiệt điện than vào năm 2020. Các nhà môi trường đánh giá, cái giá phải trả đối với khí hậu do sử dụng nhựa là quá đắt.  

Trong khi đó, việc tái chế nhựa dường như không đạt hiệu quả. Mỗi năm chỉ khoảng 9% rác thải nhựa được tái chế trên toàn thế giới, đa số còn lại bị chất đống ở các bãi rác. Do đặc tính không thể phân hủy trong tự nhiên, nhựa là yếu tố góp phần khiến khủng hoảng khí hậu càng trở nên trầm trọng. 

Cắt giảm tiêu thụ

Trong khi thế giới đã ý thức cắt giảm dần sử dụng năng lượng từ than đá - nhiên liệu hóa thạch gây ô nhiễm nhất, thì các nhà bảo vệ môi trường đồng tình cho rằng việc sử dụng nhựa có thể tồn tại lâu dài, trừ khi con người cắt giảm đáng kể việc tiêu thụ. Trước tình trạng đó, các nhà bảo vệ môi trường đã đưa ra một số khuyến nghị để đảm bảo hạn chế sử dụng nhựa, như nói “không” với dao dĩa bằng nhựa, hạn chế tiêu thụ các loại nước đóng chai, sử dụng các túi mua hàng bằng giấy hoặc vải, lựa chọn các sản phẩm đóng gói bằng giấy thay vì nhựa...

Tuy nhiên, các chuyên gia môi trường cho rằng, thế giới vẫn cần thay đổi trên quy mô lớn để có thể xử lý triệt để các tác động môi trường do ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch và nhựa gây ra. Trong đó, nhiều tổ chức đang nỗ lực thúc đẩy việc thông qua các dự luật giúp hạn chế sử dụng nhựa dùng một lần. Hiện nhiều nước như New Zealand, Ấn Độ, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), Chile, Hàn Quốc... đã công bố các chính sách nhằm thắt chặt sử dụng nhựa. Đầu năm nay, Liên hiệp quốc cũng khởi động tiến trình phát triển một hiệp ước mang tính ràng buộc quốc tế nhằm hạn chế ô nhiễm do nhựa. Điều đó cho thấy, các chính phủ và tổ chức đều coi đây là một vấn đề vô cùng cấp bách, cần đến các giải pháp có ảnh hưởng lớn. Theo OECD, các chính sách phối hợp toàn cầu có thể giúp tăng mạnh tỷ lệ rác thải nhựa được tái chế trong tương lai, từ 12% lên 40%.

Theo sggp.org.vn