Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa kết thúc tốt đẹp chuyến công tác tham dự Hội nghị Thượng đỉnh về Hiệp ước Tài chính toàn cầu mới tại Pháp từ ngày 21-25/6/2023. Hội nghị do Pháp khởi xướng đã khai mạc tại thủ đô Paris ngày 23/6 với sự tham gia của gần 100 lãnh đạo cấp cao các nước, trong đó gồm 40 Tổng thống và Người đứng đầu Chính phủ, nhiều Lãnh đạo cấp Chính phủ và Bộ trưởng các nước, Lãnh đạo các Tổ chức quốc tế quan trọng như Liên Hợp Quốc, Ngân hàng Thế giới, Quỹ Tiền tệ quốc tế và đông đảo đại diện cộng đồng doanh nghiệp, quỹ đầu tư và các tổ chức chính trị - xã hội.

Mục tiêu của Hội nghị nhằm đặt cơ sở cho một Hiệp ước tài chính toàn cầu mới có thể vận động các nguồn đầu tư công và tư để tăng cường hỗ trợ các quốc gia phía Nam ứng phó với đói nghèo và biến đổi khí hậu.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhấn mạnh việc không thể có sự lựa chọn giữa xóa đói giảm nghèo và thực hiện các mục tiêu khí hậu, cải cách hệ thống tài chính toàn cầu phải hướng đến xử lý đồng bộ những mục tiêu này.

Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres lại cho rằng, cấu trúc tài chính toàn cầu đã “hết hạn sử dụng, không hiệu quả và không công bằng”, đòi hỏi phải sớm tiến hành cải cách, đồng thời triển khai Gói kích thích SDG (SDG Stimulus) với mục tiêu dành 500 tỷ USD hàng năm để đầu tư vào lĩnh vực phát triển bền vững và các hành động khí hậu.

Tại Hội nghị, các nhà lãnh đạo nhấn mạnh vai trò của đoàn kết, hợp tác, cùng phối hợp trong xây dựng hệ thống tài chính toàn cầu bao trùm, minh bạch, lấy con người làm ưu tiên, lắng nghe tiếng nói của các nước đang phát triển và kém phát triển, những cam kết cần phải triển khai kịp thời bằng hành động cụ thể. Đồng thời tập trung thảo luận biện pháp xây dựng tầm nhìn mới cho hệ thống tài chính toàn cầu, thúc đẩy hợp tác trong nhiều chủ đề thiết thực như hỗ trợ các nước đang phát triển có mức nợ cao, huy động tài chính tư nhân tham gia công cuộc hiện thực hóa các mục tiêu toàn cầu, khuyến khích đầu tư vào cơ sở hạ tầng phục vụ quá trình chuyển đổi năng lượng, thực hiện các mục tiêu về khí hậu, đa dạng sinh học và phát triển bền vững.

Trong 2 ngày diễn ra, Hội nghị Thượng đỉnh về Hiệp ước tài chính toàn cầu mới tổ chức hơn 100 phiên thảo luận. Các nhà lãnh đạo đã đạt nhận thức chung và nhất trí một số nội dung quan trọng về chuyển đổi mô hình tăng trưởng, cải cách hệ thống tài chính quốc tế và đổi mới mô hình các ngân hàng phát triển đa phương, huy động sự tham gia của khu vực tư nhân nhằm ứng phó với các thách thức toàn cầu. Theo đó, cần tận dụng tất cả các nguồn tài chính, bao gồm cả hỗ trợ phát triển chính thức, nguồn lực trong nước và đầu tư tư nhân để giải quyết các thách thức toàn cầu; thúc đẩy đoàn kết quốc tế, quản lý các cấu trúc tài chính quốc tế hiệu quả, công bằng và phù hợp với bối cảnh quốc tế hiện nay.

Các nhà lãnh đạo cũng nhất trí về việc bảo đảm một số nguyên tắc: Xoá đói giảm nghèo và phát triển bền vững cần triển khai song hành cùng nhau; cần đa dạng hoá các chiến lược chuyển đổi năng lượng, thực hiện các mục tiêu khí hậu gắn với điều kiện cụ thể của mỗi quốc gia; phát huy vai trò quan trọng của nguồn tài chính tư nhân tại các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển.

Hội nghị thượng đỉnh tại Paris đã cho thấy sự quan tâm sâu sắc của cộng đồng quốc tế đối với các thách thức toàn cầu và nỗ lực chung của các nước, các tổ chức quốc tế trong việc giải quyết các vấn đề về đói nghèo, biến đổi khí hậu nhằm đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững.

Các nước phát triển đưa ra một số cam kết cụ thể về hỗ trợ tài chính cho các nước đang phát triển như chuyển 100 tỷ USD quyền rút vốn đặc biệt (SDR) của họ cho các nước đang phát triển. SDR cho phép tiếp cận tiền tệ do IMF nắm giữ và có thể đổi lấy tiền. Và WB cho biết các quốc gia đang phát triển bị ảnh hưởng bởi thảm họa khí hậu sẽ có thể tạm dừng trả nợ.

Những nhà lãnh đạo tham dự Hội nghị cho biết, mục tiêu năm 2015 được đặt ra cho năm 2020 - cung cấp 100 tỷ USD để hỗ trợ hành động chống biến đổi khí hậu ở các nước đang phát triển - có khả năng đạt được trong năm nay và thúc đẩy nâng cao năng lực cho vay của các ngân hàng đa phương thêm 200 tỷ USD trong 10 năm tới.

Bên cạnh đó, các nước giàu cũng công bố thỏa thuận năng lượng sạch trị giá 2,5 tỷ euro với Senegal và Zambia đã đạt được thỏa thuận tái cơ cấu khoản nợ 6,3 tỷ USD. Việc thúc đẩy đánh thuế khí thải vận chuyển cũng nhận được sự ủng hộ. Và một quỹ đa dạng sinh học mới đã được các nước tham dự nhất trí thành lập.

Hội nghị cũng thông qua một số văn kiện kết quả quan trọng như: Đồng thuận Paris về con người và hành tinh, Tuyên bố về tầm nhìn của các ngân hàng phát triển đa phương, Bản tóm tắt kết quả hội nghị và lộ trình triển khai các cam kết.

Trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc tại Pháp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã có buổi làm việc với Phó Tổng Giám đốc Cơ quan phát triển Pháp (AFD) Marie-Hélène Loison.

Phó Thủ tướng bày tỏ vui mừng trước những bước phát triển tích cực trong quan hệ Việt Nam-Pháp, đặc biệt trong hợp tác kinh tế, một trụ cột quan trọng trong quan hệ Đối tác chiến lược hai nước; đồng thời đề cao vai trò tích cực của AFD thông qua việc triển khai hiệu quả các dự án viện trợ phát triển tại Việt Nam kể từ năm 1994 đến nay, nhất là trong các lĩnh vực năng lượng, chống biến đổi khí hậu và giao thông đô thị… 

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị AFD tiếp tục hỗ trợ, thúc đẩy hợp tác với Việt Nam trong các dự án giảm phát thải nhà kính, chống biến đổi khí hậu, đặc biệt tại các vùng ven biển và đồng bằng sông Cửu Long…

Về phần mình, Phó Tổng Giám đốc AFD Marie Helene Loison đánh giá cao việc Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà tham dự Hội nghị thượng đỉnh về Hiệp ước Tài chính toàn cầu mới tại Pháp, điều đó thể hiện cam kết mạnh mẽ và trách nhiệm của Việt Nam cùng cộng đồng quốc tế trong những nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu. 

Tại cuộc gặp gỡ, trong bối cảnh Việt Nam - Pháp đang kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và kỷ niệm 30 năm hợp tác giữa AFD và Việt Nam, Phó Tổng Giám đốc Marie Helene Loison chia sẻ về những định hướng và chiến lược của AFD tại Việt Nam trong thời gian tới, đồng thời khẳng định tiếp tục triển khai chương trình nghiên cứu kinh tế - xã hội về biến đổi khí hậu tại Việt Nam (GEMMES) cũng như nhất trí hỗ trợ Việt Nam trong việc tăng cường năng lực xây dựng chính sách, chuyển giao công nghệ và hỗ trợ tài chính trong các lĩnh vực phát triển năng lượng xanh, năng lượng tái tạo, chuyển tải điện thông minh, sản xuất nhiên liệu xanh...

Tại cuộc gặp gỡ, trò chuyện cùng cán bộ, nhân viên đại sứ quán và các cơ quan đại diện của Việt Nam tại Paris (Pháp) ngày 22/6, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã chia sẻ chìa khóa của phát triển là chuyển đổi xanh, chuyển đổi số.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá cao nỗ lực, cố gắng của các bộ, ngành, đại sứ quán Việt Nam tại Pháp trong công tác chuẩn bị cho Đoàn Việt Nam dự Hội nghị Thượng đỉnh về hiệp ước tài chính toàn cầu mới. “Mỗi lần có dịp ghé thăm đại sứ quán, các cơ quan đại diện của Việt Nam tại Pháp, tôi luôn cảm nhận được tình cảm ấm áp, tinh thần trách nhiệm, sự tận tâm với công việc của cán bộ, nhân viên, người lao động giống như đang ở quê nhà”. Phó Thủ tướng chia sẻ. 

Trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến hết sức phức tạp sau đại dịch Covid-19, biến đổi khí hậu đang là thách thức mang tính toàn cầu, chủ nghĩa đa phương dần chia tách, phân mảnh, các nguồn tài nguyên, nhiên liệu truyền thống ngày càng cạn kiệt. Thế giới đang ở thời khắc quá trình chuyển đổi mô hình phát triển dựa vào tài nguyên thiên nhiên sang kinh tế tri thức, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn carbon thấp; từ năng lượng hoá thạch (sử dụng than, dầu mỏ, khí đốt) sang năng lượng tái tạo (gió, ánh nắng mặt trời).

Hội nghị của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu COP26, COP27 tập trung thảo luận những giải pháp nhằm hiện thực hoá các mục tiêu của Thoả thuận Paris, như giảm phát thải ròng khí nhà kính bằng 0 (netzero), chuyển đổi từ năng lượng hoá thạch sang năng lượng tái tạo… Cùng với đó, chuyển đổi xanh, chuyển đổi số đang trở thành 2 xu hướng lớn trên thế giới, vì vậy mô hình kinh tế mới, tài chính mới sẽ quyết định sự phát triển của thế giới hiện tại và tương lai khi mà tài nguyên thiên nhiên, năng lượng hoá thạch chắc chắn sẽ cạn kiệt, nhường chỗ cho tài nguyên số, tài nguyên năng lượng tái tạo.

Vấn đề đặt ra là phải huy động và sử dụng hiệu quả nguồn lực đầu tư từ các thể chế đa phương, gắn kết các quốc gia, bất chấp sự khác biệt, xung đột lợi ích nhằm cùng nhau vượt qua những thách thức có tính toàn cầu như biến đổi khí hậu. Để giải quyết vấn đề này cần hình thành các thể chế đa phương mới gắn kết với các thể chế đa phương đã có, đồng thời tạo cú hích thay đổi chiến lược hoạt động của các tổ chức tài chính đa phương.

Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, đây là một trong những mục tiêu quan trọng của Hội nghị Thượng đỉnh về hiệp ước tài chính toàn cầu mới. Từ đó tập hợp các nguồn lực theo cam kết, đưa ra những ưu tiên, có cơ chế giám sát, quản lý, sử dụng công khai, minh bạch, thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, thực hiện netzero thông qua chuyển đổi năng lượng hoá thạch sang năng lượng tái tạo.

Để làm được điều đó, Chính phủ đang thúc đẩy những động lực phát triển mới từ tái cấu trúc thị trường, kích cầu tiêu dùng trong nước; tăng đầu tư công vào hạ tầng, tạo không gian phát triển mới… đồng thời đẩy nhanh thực hiện thí điểm những dự án năng lượng tái tạo theo Thoả thuận chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP), từ đó hoàn thiện các cơ chế, hành lang pháp lý theo hướng "lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư", thu hút nguồn vốn FDI.

Ngoài ra, Phó Thủ tướng còn "đặt hàng" các sứ quán, cơ quan đại diện Việt Nam tại Pháp chủ động nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm nước sở tại, đề xuất giải pháp, cơ chế quản lý hữu hiệu đối với nhiều vấn đề "nóng" ở trong nước hiện nay, như cấp thị thực nhập cảnh cho khách du lịch, kiểm định xe cơ giới, quy định phòng cháy, chữa cháy, định giá đất đai…

Trong khuôn khổ Hội nghị Thượng đỉnh về hiệp ước tài chính toàn cầu mới, tại phiên thảo luận về chủ đề “Huy động nguồn tài chính của khu vực tư nhân”, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh cần tạo điều kiện hơn nữa khu vực tư nhân trong lĩnh vực năng lượng tái tạo.

Phiên thảo luận có sự tham dự của Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (WB), Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), Chủ tịch COP28, Chủ tịch Liên minh tài chính Glasgow vì mục tiêu phát thải ròng khí nhà kính bằng 0 (GFANZ), Bộ trưởng Tài chính các nước: Mỹ, Indonesia, Hà Lan, Bộ trưởng Hợp tác quốc tế Ai Cập cùng nhiều lãnh đạo, giám đốc điều hành các ngân hàng và quỹ đầu tư hàng đầu thế giới như Blackrock, BNP Paribas, Prudential, Bank of America…

Với vai trò là một trong những diễn giả chính của phiên họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nêu một số thông điệp quan trọng về huy động tài chính tư nhân như khẳng định tiềm năng lợi nhuận, sự quan tâm của khu vực tư nhân đối với lĩnh vực năng lượng tái tạo, theo đó các chính phủ cần tạo điều kiện hơn nữa cho sự tham gia của khu vực này thông qua bảo đảm sự nhất quán, đồng bộ trong các chiến lược, kế hoạch huy động nguồn lực đầu tư; cần xây dựng các tiêu chuẩn, hoàn thiện hành lang pháp lý ổn định, minh bạch, đổi mới mô hình hợp tác tài chính giữa Chính phủ với khu vực tư nhân; đổi mới phương thức huy động nguồn vốn từ khu vực tư nhân, phát triển thị trường tài chính xanh, trao đổi tín chỉ các-bon, hỗ trợ phát triển và chuyển giao công nghệ, thực hiện các dự án chiến lược như sản xuất năng lượng tái tạo, hydrogen, truyền tải điện thông minh...

Theo Phó Thủ tướng, nguồn vốn đầu tư công từ Chính phủ cần đóng vai trò dẫn dắt thúc đẩy đầu tư tư; hỗ trợ chi phí trong giai đoạn đầu tư, tiêu thụ sản phẩm, bảo lãnh vốn vay, giảm thiểu rủi ro cho khu vực tư nhân trong các dự án tăng trưởng xanh và năng lượng tái tạo; cần tăng cường năng lực cho khối tư nhân và các bên liên quan, nhất là các nước đang phát triển để xây dựng và thực hiện lộ trình chuyển đổi xanh công bằng, đa dạng, có tính thực tiễn cao và phù hợp với quy luật thị trường.

Phó Thủ tướng mong muốn tiếp tục nhận được sự hợp tác hiệu quả trong các dự án hạ tầng, dự án xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu, sử dụng bền vững nguồn nước; đồng thời tin tưởng nếu cùng nhau đoàn kết, thống nhất và huy động được sự tham gia đầy đủ của các bên, đặc biệt là khối tư nhân, thế giới sẽ vượt qua được khủng hoảng khí hậu và môi trường, qua đó xây dựng tương lai bền vững, ấm no cho người dân.

Ý kiến, đề xuất của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà được các lãnh đạo tham dự phiên thảo luận đánh giá cao. Các đại biểu cho rằng việc Việt Nam tham gia Thỏa thuận đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) và những nỗ lực của Việt Nam trong việc huy động nguồn tài chính từ cả khu vực công và tư nhân nhằm thực hiện mục tiêu chuyển đổi năng lượng có ý nghĩa quan trọng, tạo động lực mới cho tăng trưởng kinh tế.
Nhiều ý kiến khác nhấn mạnh cần có cách tiếp cận tổng thể, toàn diện, đặc biệt là sự phối hợp chính sách của Chính phủ các nước, các ngân hàng phát triển đa phương, các tổ chức tài chính và tín dụng quốc tế để huy động hiệu quả nguồn vốn tư nhân cho quá trình chuyển đổi năng lượng, phát triển xanh, giảm phát thải ở các nước đang phát triển.

Ngày 23/6, nhân dịp dự lễ khai mạc Hội nghị Thượng đỉnh về Hiệp ước Tài chính toàn cầu mới, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã có các cuộc tiếp xúc với Chủ tịch Ngân hàng Thế giới Ajay Banga, Bộ trưởng Phát triển quốc tế Canada Harjit Singh Sajjan và Bộ trưởng Chính sách và Hợp tác phát triển khí hậu toàn cầu Đan Mạch Dan Jorsengen.

Tại cuộc tiếp xúc với ông Banga, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã chúc mừng ông đảm nhận trọng trách Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (WB) và mong muốn hai bên tiếp tục tăng cường hợp tác ODA, triển khai hiệu quả các dự án tại Việt Nam, nhất là trong lĩnh vực phát triển hạ tầng đô thị, thích ứng biến đổi khí hậu, chuyển đổi năng lượng và nâng cao năng lực.

Tại cuộc tiếp xúc với Bộ trưởng Phát triển Quốc tế Canada Harjit Singh Sajjan, hai bên bày tỏ vui mừng trước sự phát triển nhiều mặt trong quan hệ song phương suốt 5 thập kỷ qua, quan hệ Đối tác toàn diện ngày càng lớn mạnh; khẳng định phối hợp chặt chẽ trong quá trình triển khai các dự án hợp tác phát triển, mở ra cơ hội mới cho đầu tư, kinh doanh. Bộ trưởng Sajjan đề nghị tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực phát triển xanh và chuyển đổi năng lượng.

Tại cuộc tiếp xúc với Bộ trưởng Chính sách và Hợp tác phát triển khí hậu toàn cầu Đan Mạch Jorsengen, hai bên thảo luận các biện pháp triển khai hiệu quả Thỏa thuận Đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP), sớm chính thức thiết lập Quan hệ Đối tác chiến lược Xanh nhằm nâng tầm quan hệ song phương và hỗ trợ quá trình chuyển đổi xanh của Việt Nam.

Tại cuộc làm việc với bà Agnes Pannier Runacher, Bộ trưởng Bộ Chuyển đổi năng lượng Pháp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị Pháp tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong quá trình triển khai Thoả thuận JETP, cũng như chuyển giao công nghệ xanh, kết nối doanh nghiệp trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, năng lượng xanh… Hai bên nhất trí tiếp tục phối hợp nhằm đóng góp vào thành công chung của Hội nghị lần thứ 28 các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP28), dự kiến được tổ chức vào tháng 11/2023 tại Dubai.

Bên lề sự kiện bế mạc hội nghị thượng đỉnh, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã tiếp Đặc phái viên Tổng thống Hoa Kỳ về khí hậu John Kerry. Hai bên bày tỏ hài lòng trước những bước phát triển tốt đẹp trong quan hệ Đối tác Toàn diện Việt Nam và Hoa Kỳ thời gian qua trong nhiều lĩnh vực trên cơ sở bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà khẳng định mong muốn tiếp tục phát triển quan hệ Đối tác Toàn diện đi vào chiều sâu, thực chất; nhấn mạnh hai nước còn nhiều tiềm năng hợp tác; hoan nghênh các đối tác Mỹ cùng hợp tác trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, truyền tải điện thông minh tại Việt Nam.

Đặc phái viên John Kerry đánh giá cao cam kết và những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam về phát triển năng lượng tái tạo; mong muốn Việt Nam đạt được nhiều bước tiến trong lĩnh vực này để trở thành hình mẫu quốc tế tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu lần thứ 28 (COP28); đồng thời khẳng định sẽ phối hợp huy động các nguồn lực từ khu vực công và khu vực tư của Mỹ hỗ trợ Việt Nam trong các lĩnh vực hợp tác tiềm năng, đặc biệt là trong lĩnh vực chuyển đổi năng lượng.