Nhà Lớn Long Sơn được Nhà nước công nhận là Di tích Lịch sử - Văn hóa, Danh lam thắng cảnh, xếp hạng cấp Quốc gia theo Quyết định công nhận số 1371/QĐ, ký ngày 03/8/1991, được bảo vệ bởi Luật Di sản văn hóa, Luật Đất đai, Luật Dân sự và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan,…

Mới đây, Tạp chí TN&MT tiếp tục nhận được phản ánh của bà Lê Thị Đến - kế thừa nội tộc tông chi 2 (theo truyền thống cha truyền con nối của Ông Nhà Lớn), về việc ngày 17/10/2024, bà Lê Thị Kiềm lấy danh nghĩa đại diện Nhà Lớn đã tự ý cho xây dựng nhà gỗ, lợp tôn trái phép tại các thửa đất ruộng lúa nằm trong Khu vực đất trồng cây xanh “gỗ”, gây mất mỹ quan, sai phạm phong tục, tập quán tín ngưỡng, tôn kính ngay trước tiền diện ngôi thờ Lầu Cấm của Di tích Nhà Lớn Long Sơn.

Căn nhà xây trái phép đã hoàn thiện tại khu vực bị phản ánh

Thực tế, nội dung phản ánh cho biết theo văn bản 09/BTTH của Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu  (BR-VT), ngày 10/02/2004 cho rằng, việc chuyển đổi cây trồng hàng năm sang trồng cây lâu năm (như sao, dầu, gõ...), nhằm để tạo bóng mát, cảnh quan, môi trường cây xanh, tôn tạo thêm quang cảnh xung quanh cho khu di tích, phục vụ lợi ích lâu dài văn hoá và du lịch cho khu di tích. Đồng thời, việc tạo rừng cây (gỗ quý) cũng góp phần chuẩn bị nguồn gỗ dự trữ để sử dụng tu bổ, tôn tạo công trình kiến trúc gỗ khu di tích Nhà Lớn trong tương lai.

Ngày 29/7/2004, Sở Giao thông Vận tải (GTVT) đã ký Biên bản thoả thuận với Ban điều hành Nhà Lớn để cải tạo ruộng lúa hương hoả Nhà Lớn thành Bãi đậu xe kết hợp cây xanh “gỗ”, gồm các thửa đất: 650, 653, 734, 735, 736, 737, 738, có vị trí trước tiền diện Nhà Lớn, với tổng diện tích khoảng 10.325m2, nhưng thời gian sau đó Sở GTVT không thực hiện đề án này do thiếu tài chính (không tính con đường quy hoạch cắt ngang qua các thửa đất theo Quyết định số 621/QĐ-UBND, ngày 21/03/2011 của UBND tỉnh BR-VT).

Đến ngày 01/09/2004, theo Thông báo số 191/TB-UB, thì UBND tỉnh BR-VT đưa ra kết luận, có nội dung đồng ý chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ cây ngắn ngày sang trồng cây lâu năm trên khu đất có diện tích 36.000m2 phía trước Nhà Lớn. Giao UBND Thành phố hướng dẫn Ban điều hành Nhà Lớn làm việc với Sở NN&PTNT và Sở TN&MT để thực hiện. Khi đó, khu vực trồng cây xanh gỗ gồm các thửa đất: 799, 800, 801, 802, 803, 804 (đường mương nước), 805, 806, 854, 855, 856, có tổng diện tích 14.701m2, với mục đích tạo cảnh quang, môi trường xanh, sạch, đẹp, đồng thời dự trữ gỗ cho việc trùng tu, tôn tạo Di tích Nhà Lớn Long Sơn, nhằm hướng đến Khu di tích lịch sử văn hoá xanh, Đền Ông Trần xanh...

Liên quan đến Khu vực trồng cây xanh gỗ, ngày 9/02/2021, UBND tỉnh BR-VT có Văn bản số 1332/UBND-VP chỉ đạo giải quyết đơn của bà Lê Thị Đến đề nghị sớm khắc phục hậu quả và xem xét điều chỉnh quy hoạch khu tỷ lệ 1/2000 tại đảo Long Sơn, TP. Vũng Tàu tại quyết định 621/QĐ-UBND ngày 21/3/2021 của UBND tỉnh để giữ nguyên việc xây dựng bãi đậu xe dưới tán lá gỗ và khu vực trồng cây xanh gỗ tạo mỹ quan xanh, sạch, đẹp... Chủ tịch UBND tỉnh có ý kiến giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với Giám đốc Sở Giao thông Vận tải, Chủ tịch UBND TP. Vũng Tàu nghiên cứu nội dung đơn của bà Lê Thị Đến, kiểm tra, kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh xem xét giải quyết trả lời công dân theo quy định; thông báo đến Giám đốc Sở Xây dựng, Giám đốc Sở Giao thông Vận tải, Chủ tịch TP. Vũng Tàu biết, thực hiện.

Mô hình sơ đồ về mặt bằng Bãi đậu xe kết hợp trồng cây xanh gỗ và Khu vực cây xanh gỗ trước cổng tam quan di tích Nhà Lớn

Cũng theo nội dung phản ánh, bà Đến cho rằng, ngoài các phần đất Nhà Lớn như nói trên, bà Lê Thị Kiềm độc tôn thao túng quyền lực quản lý Nhà Lớn từ năm 2006 đến nay, tự ý phân chia đất đai của Nhà Lớn làm tài sản riêng cho chính bà Kiềm, em, các cháu của bà và một số hộ dân là không đúng (theo Văn bản số 6499/UBND-TTR, ngày 16/11/2018 của UBND TP. Vũng Tàu).

"Trước đó, tôi đã có Đơn phản ánh của công dân và đề nghị giải quyết gửi đến Tỉnh uỷ BR-VT và UBND tỉnh BR-VT đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh BR-VT tổ chức trực tiếp đối thoại với công dân để giải quyết dứt điểm những hành vi sai phạm pháp luật về di sản văn hóa và giải quyết khắc phục hậu quả sai trái nhằm bảo vệ và phát huy di tích Nhà Lớn Long Sơn (Đền Ông Trần) được Nhà nước xếp hạng cấp quốc gia năm 1991, đúng theo quy định.

Đồng thời, ngày 20/9/2024 tôi cũng có Đơn phản ánh gửi Chủ tịch UBND TP. Vũng Tàu và các ngành chức năng (Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai TP. Vũng Tàu; Trung tâm phát triển quỹ đất TP. Vũng Tàu; Phòng TN&MT TP. Vũng Tàu; Phòng Quản lý đô thị TP. Vũng Tàu; Thanh tra TP. Vũng Tàu…), đề nghị khẩn trương chỉ đạo cho ngưng mọi biến động dưới tất cả mọi hình thức như đo đạc, cấp giấy Chứng nhận Quyền sử dụng đất, tách thửa, chuyển nhượng mua bán đất, san lấp mặt bằng, xây dựng... và ngưng chi trả tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất không đúng đối tượng, sai, trái quy định tại các phần đất Nhà Lớn có liên quan.

Trong thời gian này, Tỉnh uỷ BR-VT cũng đã có công văn số 9749-CV/TU gửi Ban Nội chính Tỉnh uỷ tiếp nhận về việc xem xét, xử lý các đơn của bà Lê Thị Đến; UBND TP. Vũng Tàu có công văn số 9450/UBND-VP, ngày 28/8/2024 chuyển Trưởng phòng Văn hoá và Thông tin TP. Vũng Tàu về việc giải quyết đơn thư của bà Lê Thị Đến...

Văn bản của Tỉnh uỷ BR-VT gửi Ban Nội chính tỉnh uỷ để xem xét đơn của bà Lê Thị Đến

Đặc biệt, mới đây ngày 01/11/2024, UBND TP. Vũng Tàu có Văn bản số 11967/UBND-VP về việc giải quyết đơn của bà Lê Thị Đến, địa chỉ Thôn 5, xã Long Sơn, TP. Vũng Tàu (đơn ghi ngày 28/10/2024) gửi đến UBND xã Long Sơn, với nội dung đề nghị Chủ tịch UBND TP. Vũng Tàu cho ngưng biến động dưới tất cả các hình thức: Đo đạc, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất... xây dựng và ngưng chi trả tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất không đúng đổi tượng,... tại các phần đất Nhà Lớn có liên quan; khẩn trương quan tâm đề xuất lên Chủ tịch UBND tỉnh sớm tổ chức trực tiếp đối thoại với công dân để giải quyết dứt điểm hành vi sai phạm pháp luật về di sản văn hóa và giải quyết khắc phục hậu quả theo quy định.

Nội dung văn bản này được Chủ tịch UBND TP. Vũng Tàu chỉ đạo giao Chủ tịch UBND xã Long Sơn khẩn trương kiểm tra, báo cáo nội dung của công dân nêu trong đơn liên quan về việc “xây dựng,... vào ngày 17/10/2024 của Nhà Lớn”; đề xuất UBND TP. Vũng Tàu xử lý vi phạm (nếu có) theo quy định. Thời gian hoàn thành 10 ngày kể từ ngày ban hành Công văn này". Bà Đến chia sẻ.

Từ những phản ánh liên quan sự bất ổn tại Nhà Lớn Long Sơn gây bức xúc dư luận, Phóng viên Tạp chí TN&MT đã đến ghi nhận thực tế tại Khu đất trồng cây xanh gỗ, cho thấy nơi này xuất hiện một căn nhà xây cất trái phép đã được hoàn thiện, xung quanh khu vực này trồng tạp nham các loại cây ăn trái, cây cảnh, kiểng...

Để thông tin được khách quan, ngày 4/11, phóng viên đã có buổi làm việc với ông Hồ Sỹ Phương - Chủ tịch UBND xã Long Sơn về sự việc phản ánh trên, ông Phương cho biết, chúng tôi đã nắm được sự việc liên quan đến xây cất nhà trái phép trong Khu vực cây xanh gỗ, theo quy định thì việc xây dựng như vậy là không được phép, chính quyền địa phương đã có lập biên bản. Đồng thời, UBND xã đang làm giải trình, xin ý kiến chỉ đạo từ UBND TP. Vũng Tàu về vấn đề này, sau khi có báo cáo cụ thể xã sẽ thông tin tới cơ quan báo chí.

Đồng thời, Chủ tịch UBND xã Long Sơn cho biết thêm, Nhà Lớn Long Sơn là một tín ngưỡng họ tộc chứ không phải là một tôn giáo, điểm du lịch tâm linh của TP. Vũng Tàu. Tại xã Long Sơn, người dân rất tin tưởng theo tín ngưỡng Ông Nhà Lớn, Ban lãnh đạo xã cũng như người dân trong xã đều mong muốn bà Lê Thị Kiềm và bà Lê Thị Đến là những người kế thừa nội tộc Nhà Lớn, cùng đồng thuận để điều hành Nhà Lớn ngày càng tốt hơn.

Cùng ngày, phóng viên Tạp chí TN&MT đã liên hệ với ông Nghiêm Viết Hùng - Phó Phòng Quản lý Đô thị TP. Vũng Tàu, trao đổi qua điện thoại về sự việc xây cất nhà trái phép nói trên. Ông Hùng cho biết, Phòng QLĐT ghi nhận sự việc và sẽ có thông tin cụ thể về tình hình xây cất sai phạm như phản ánh.

Các hạng mục công trình xây trái phép trong Bãi đậu xe chui hơn 10.000m2 đã được phản ánh trước đó

Trong đó, có nội dung về việc dù Cơ quan chức năng đã có nhiều văn bản chỉ đạo không được xây dựng trên diện tích đất chưa được cấp Quyền sử dụng đất ngay trước tiền diện Nhà Lớn Long Sơn (xã Long Sơn, TP. Vũng Tàu, tỉnh BR-VT), đồng thời nhiều lần báo chí đã phản ánh,... Tuy nhiên, công trình Bãi đậu xe “xây chui” có diện tích hơn 10.000 m2 đã hoàn thiện, bất chấp mọi chỉ đạo của chính quyền địa phương.

Chỉ vì chưa có “Chủ thể hợp pháp” để quản lý điều hành di tích Nhà Lớn hiệu quả, trong đó có sự đồng thuận của hai nội tộc kế thừa, bà Lê Thị Kiềm - kế thừa nội tộc tông chi 1, bà Lê Thị Đến - kế thừa nội tộc tông chi 2 của Ông Nhà Lớn,… thì việc bà Lê Thị Kiềm đã “độc tôn” thao túng quản lý điều hành Nhà Lớn; tự ý lấy danh nghĩa đại diện Nhà Lớn để phân chia đất Nhà Lớn không đúng đối tượng; tranh chấp đất với bá tánh theo đạo Ông Nhà Lớn (trường hợp của ông Đặng Văn Si ở thôn 8 cũ, xã Long Sơn); thưa kiện ra toà; xây trái phép bãi đậu xe (hơn 10.000 m2)... Dẫn đến sự bất ổn kéo dài, liên quan đến các hành vi sai phạm đã được quy định trong Luật Di sản, Luật Đất đai...

PV