Đến tham dự buổi lễ có Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long; ông Lê Trường Lưu, Bí thư Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế; ông Nguyễn Văn Phương, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế; ông Hoàng Đạo Cương, Thứ trưởng Bộ VHTTDL; ông Jonathan Wallace Baker, Trưởng Đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam cùng đại diện một số ban, ngành. Sự kiện được tổ chức đúng dịp kỷ niệm Ngày Di sản Việt Nam 23/11.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long tham dự buổi lễ

Sự kiện lần này không chỉ vinh danh "Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng Cung Huế" với sự công nhận của UNESCO, mà còn đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong hành trình phục hồi, bảo tồn các công trình kiến trúc biểu tượng như Điện Thái Hòa và Điện Cần Chánh. Đây là minh chứng rõ ràng về cam kết bảo vệ di sản văn hóa và truyền tải niềm tự hào dân tộc cho các thế hệ mai sau.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Nguyễn Văn Phương, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cho rằng: Thừa Thiên Huế đang là địa phương có số lượng di sản thế giới nhiều nhất Việt Nam. Đây chính là minh chứng rõ nét cho sự phong phú và đa dạng của hệ thống di sản văn hóa mang giá trị toàn cầu tại vùng đất Cố đô. Việc UNESCO công nhận “Những bản đúc nổi trên chín đỉnh đồng ở Hoàng cung Huế” là Di sản tư liệu thế giới một lần nữa khẳng định tầm vóc, giá trị lịch sử của Cửu đỉnh trong kho tàng di sản văn hoá của nhân loại đồng thời đem đến cho Thừa Thiên Huế vị thế là địa phương duy nhất mang trong mình 8 di sản được UNESCO công nhận.

Ông Nguyễn Văn Phương, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế phát biểu tại buổi lễ

Tỉnh Thừa Thiên Huế cam kết sẽ tiếp tục thực hiện đồng bộ, hiệu quả các Chương trình, kế hoạch hành động của Quốc tế và của Chính phủ Việt Nam về bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa; với các giải pháp cụ thể, vừa trước mắt, vừa lâu dài để tạo sức sống mới cho di sản; để di sản mãi mãi trường tồn, ngày càng lan tỏa phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Ông Jonathan Wallace Baker, Trưởng Đại diện UNESCO tại Việt Nam cho biết: Di sản tư liệu của thế giới chính là di sản của tất cả chúng ta. Các di sản đó cần được gìn giữ và bảo tồn một cách toàn vẹn và được tiếp cận một cách vĩnh viễn, được công nhận một cách đúng đắn về các hoạt động thực hành văn hóa và tính thiết thực của văn hoá đó, được dành cho tất cả công chúng và không có sự cản trở. Ngày 8 tháng 5 năm 2024, tại Phiên họp toàn thể lần thứ 10 của Ủy ban Ký ức thế giới khu vực Châu Á - Thái Bình Dương (MOWCAP) tại Ulaanbaatar, Mông Cổ, “Chùm phù điêu Cửu đỉnh đồng tại Đại nội Huế” của Việt Nam đã chính thức được ghi danh vào Danh sách Di sản tư liệu Châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO. Sự công nhận danh giá này đã nâng tổng số di sản tư liệu của Việt Nam lên con số mười, trong đó có ba di sản tư liệu thế giới và bảy di sản tư liệu Châu Á - Thái Bình Dương. Các tác phẩm đúc đồng trên Cửu đỉnh đã lưu giữ các giá trị giao thoa và tương tác giữa các nền văn hóa của xã hội Việt Nam và các nước Đông Á.

Ông Jonathan Wallace Baker, Trưởng Đại diện UNESCO tại Việt Nam

Ông Jonathan Wallace Baker cũng nhấn mạnh: “UNESCO đánh giá cao mối quan hệ đối tác lâu dài với Thừa Thiên Huế - nơi mà công tác bảo tồn Di tích Huế đã được thực hiện với tâm huyết to lớn và gặt hái được những kết quả đáng ghi nhận. Ba mươi năm trước, UNESCO và cộng đồng thế giới đã nhận thấy sự cấp thiết trong việc hợp tác với Việt Nam để gìn giữ và bảo vệ các di sản quý giá này. Những thách thức mà chúng ta phải đối mặt, với UNESCO và Việt Nam - một quốc gia thành viên quan trọng của UNESCO, chính là công tác bảo tồn, trồng tu và tôn tạo, bảo vệ nguyên trạng di sản thế giới của chúng ta. Một nhiệm vụ cũng không kém phần quan trọng chính là các vấn đề của thế giới hiện đại khiến chúng ta phải tích cực hơn, như tăng cường sự chuẩn bị để ứng phó với tác động của biến đổi khí hậu, giúp các di sản thế giới của chúng ta có khả năng phục hồi tốt hơn trước các thảm họa do con người gây ra hoặc trước các thiên tai, đồng thời tối ưu hóa phúc lợi cho người dân. Để làm được những điều này, cần có sự tham gia tích cực của cộng đồng, bao gồm cả thanh thiếu niên và phụ nữ sống trong và xung quanh di sản này”.

Cũng trong chiều cùng ngày, Thừa Thiên Huế chính thức công bố hoàn thành Dự án "Bảo tồn, tu bổ tổng thể di tích điện Thái Hòa" đưa vào phục vụ tham quan. Ông Hoàng Việt Trung, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho biết: Điện Cần Chánh được xây dựng vào năm 1804, là nơi vua làm việc hàng ngày và là nơi tổ chức Lễ Thiết Thường triều vào các ngày 5, 10, 20 và 25 âm lịch hàng tháng; nơi tổ chức các lễ Nguyên Đán, Vạn Thọ Đại khánh cũng như yến tiệc vào các dịp khánh hỷ.

Các đại biểu tham quan Điện Thái Hoà

Tháng 2 năm 1947, ngôi điện bị phá hủy hoàn toàn chỉ còn lại phần nền móng. Trải qua hơn 60 năm nghiên cứu, đặc biệt từ giai đoạn từ năm 2000 đến 2024, công cuộc Nghiên cứu phục hồi Điện Cần Chánh đã ghi nhận nhiều ý kiến đóng góp quý báu, tư liệu có giá trị từ các thành viên Hội đồng Di sản Quốc gia, các chuyên gia của UNESCO và các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước. Đến nay, công cuộc nghiên cứu đã có đủ cơ sở khoa học, căn cứ pháp lý để triển khai dự án phục hồi ngôi điện quan trọng này. Dự án sẽ nỗ lực tu bổ, phục dựng lại tổng thể kiến trúc nội ngoại thất và cảnh quan của điện Cần Chánh với tính chất tiệm cận với nguyên bản. Dự án có kinh phí gần 200 tỷ đồng và dự kiến hoàn thành trong 4 năm. Sau công trình phục dựng điện Kiến Trung, đây sẽ là cung điện thứ hai trong khu vực Tử Cấm thành hứa hẹn sẽ đạt được những thành quả tích cực.

Ông Hoàng Việt Trung, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế

Ông Hoàng Việt Trung khẳng định: Sau hơn 30 năm Quần thể Di tích Cố đô Huế được công nhận là di sản văn hóa vật thể và hơn 20 năm Nhã nhạc cung đình Huế được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, cùng với các di sản tư liệu, ký ức được ghi danh, công cuộc bảo tồn và phát huy giá trị của Di sản Cố đô Huế đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Nhân đây, thay mặt lãnh đạo Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo Chính phủ, các Bộ ngành Trung ương đã quan tâm và hỗ trợ kịp thời; trân trọng cảm ơn sự chỉ đạo sâu sát của Tỉnh ủy, Hội đồng Nhân dân, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế cùng các Sở, Ban ngành liên quan đã hết sức quan tâm, tạo mọi điều kiện trong công cuộc Bảo tồn, phục hồi di tích Điện Cần Chánh.

Động thổ công trình phục hồi di tích Điện Cần Chánh

Được biết, sau hàng trăm năm tồn tại, Điện Thái Hoà đã trở thành một chứng nhân, chứng kiến sự thăng trầm của lịch sử dân tộc. Trải qua nhiều biến cố lịch sử, dưới tác động của thời gian, chiến tranh, khí hậu khắc nghiệt, công trình đã xuống cấp nghiêm trọng. Đặc biệt, đợt mưa bão cuối năm 2020 khiến ngôi điện đứng trước nguy cơ cần phải cứu nguy. Ngày 23/11/2021, lễ khởi công Dự án bảo tồn, tu bổ tổng thể di tích Điện Thái Hoà được thực hiện với tổng vốn đầu tư gần 129 tỷ đồng và sau 3 năm thi công, dự án đã về đích trước thời hạn 9 tháng.

Hoàng Anh