Việc phá rừng, lấn chiếm đất rừng để canh tác là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến suy giảm diện tích rừng. Tổn thất nặng từ bão lũ, hạn hán bất thường, sạt lở đất sẽ còn tiếp diễn với mức độ ngày càng nghiêm trọng hơn nếu nạn phá rừng tự nhiên không được ngăn chặn triệt để.

Những năm gần đây, diện tích rừng tự nhiên ở Việt Nam ngày càng giảm nhanh, chất lượng rừng suy thoái nặng nề. Trong giai đoạn từ năm 2011 đến nay, diện tích rừng bị thiệt hại ước hơn 22.800ha, trong đó, rừng bị cháy khoảng 13.700ha, còn lại do bị chặt phá trái phép. Bình quân mỗi năm nước ta suy giảm khoảng 2.500ha rừng.

Rừng cây thưa thớt, độ sạt lở đất càng nhiều

Hiểm họa này chính người dân phải gánh chịu

Thiên tai, bão lũ phát triển nhiều mầm bệnh, nguồn nước bị ô nhiễm

Khi lũ lụt xảy ra, lượng nước lũ dâng cao phủ phần đất liền, mang theo cả bùn đất, chất thải công nghiệp lẫn sinh hoạt trong dòng nước lũ. Sau khi tràn vào gây ngập úng, lượng nước lũ có khả năng dung nhập với nước sông, suối cũng có khả năng dung nhập vào nguồn nước sinh hoạt tạo điều kiện cho các dịch bệnh truyền nhiễm lây lan và phát triển nhanh chóng, Trong đó, dịch tả và ghẻ lở là hai loại bệnh thường gặp nhất khi xảy ra hiện tượng lũ lụt, người dân vùng lũ sẽ thiếu thốn nước sinh hoạt trầm trọng.

Trong số các dạng lũ lụt, lũ quét là thảm họa điển hình gây ra con số thương vong cao nhất, cùng lúc cướp đi sinh mạng của nhiều người và cuốn trôi nhiều tài sản như hoa màu, nhà cửa, gia súc,..

Theo thống kê từ đầu năm 2024 đến nay, thiên tai làm 104 người chết và mất tích, phần lớn người chết và mất tích là do sạt lở đất hoặc bị lũ cuốn. Riêng tháng 7 vừa qua, mưa lũ, sạt lở đất đã làm hơn 40 người chết và mất tích. Điển hình là vụ sạt lở đất trên quốc lộ 34 làm 11 người chết. Mưa lớn gây ra lũ quét, sạt lở đất ở Sơn La, Điện Biên, những ngày cuối tháng 7 làm 20 chết và mất tích. 

Thiên tai, sạt lở kéo theo giao thông bị tê liệt, chia cắt các tuyến đường, thậm chí có thể cướp đi tính mạng con người.

Tại Km80+600, Quốc lộ 279 đoạn thuộc thôn Bông 1 - 2, xã Bảo Hà, huyện Bảo Yên tỉnh Lào Cai tiếp tục xảy ra sạt lở đất, đá với khối lượng lớn khiến các phương tiện không thể qua lại.

Lũ lụt trong thời gian dài gây trì trệ nền kinh tế của địa phương đó. Tạm ngừng các hoạt động sản xuất và du lịch.

Theo các chuyên gia, để giảm thiểu tình trạng sạt lở đất đá và thiệt hại, đã có nhiều giải pháp được triển khai, như tăng cường hệ thống cảnh báo sớm tình hình mưa lũ tại địa phương, tiến hành khảo sát địa chất, lập bản đồ các khu vực dễ bị sạt lở đất và thực hiện các quy định về quy hoạch sử dụng đất để kiểm soát việc xây dựng ở các khu vực có nguy cơ cao. Ngoài ra, việc thúc đẩy trồng rừng, tái trồng rừng và kiểm soát xói mòn đất cũng là các giải pháp quan trọng như tăng cường giám sát, kiểm tra, xử lý kịp thời; tăng cường giáo dục, tuyên truyền, nâng cao ý thức; khuyến khích các hoạt động bảo vệ và tái tạo rừng; hỗ trợ và tạo điều kiện cho người dân sống trong hoặc gần rừng phát triển kinh tế bền vững. Tuy nhiên, thích ứng với biến đổi khí hậu, ứng phó với thiên tai cần có sự chung tay của tất cả các cấp, ban ngành, chính quyền địa phương và người dân để những cánh rừng được hồi sinh.

Phương Thảo