Phó Cục trưởng Cục Quản lý Tài nguyên nước Nguyễn Minh Khuyến

Sửa đổi, bổ sung Nghị định phù hợp với tình hình thực tế

Báo cáo tại cuộc họp Hội đồng thẩm định dự thảo Nghị định xử phạt vi phạm hành chính (VPHC) trong lĩnh vực TNN (dự thảo Nghị định), Phó Cục trưởng Cục Quản lý TNN Nguyễn Minh Khuyến cho biết, ngày 27/11/2023, Quốc hội đã thông qua Luật TNN số 28/2023/QH15. Để quy định chi tiết thi hành Luật, ngày 16/5/2024, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 53/2024/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật TNN, Nghị định số 54/2024/NĐ-CP quy định việc hành nghề khoan nước dưới đất, kê khai, đăng ký, cấp phép, dịch vụ TNN và tiền cấp quyền khai thác TNN. Đồng thời, ngày 16/5/2024, Bộ TN&MT cũng đã ban hành 03 Thông tư quy định chi tiết thi hành Luật (số 03/2024/TT-BTNMT quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật TNN; số 04/2024/TT-BTNMT quy định việc kiểm tra việc chấp hành pháp luật về TNN và thẩm định, nghiệm thu kết quả hoạt động điều tra cơ bản TNN; số 05/2024/TT-BTNMT quy định việc di chuyển, thay đổi vị trí, giải thể trạm quan trắc TNN dưới đất). Các văn bản quy phạm pháp luật nêu trên có hiệu lực đồng thời, với thời điểm Luật TNN có hiệu lực.

Luật TNN năm 2023 và các văn bản hướng dẫn thi hành quy định cụ thể trách nhiệm, nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân trong khai thác, sử dụng TNN, bảo vệ TNN, phòng, chống khắc phục hậu quả do nước gây ra, trong đó có một số điểm mới về: Kê khai, đăng ký tại Điều 52, dịch vụ về TNN tại Điều 70, điều hòa, phân phối TNN tại Điều 35, Điều 36, cập nhật kết quả điều tra cơ bản vào hệ thống thông tin cơ sở dữ liệu TNN quốc gia tại Điều 10, bổ sung nhân tạo nước dưới đất tại Điều 39, kế hoạch bảo vệ nước dưới đất tại Điều 31, lấn, lấp sông, suối, kênh, mương, rạch tại khoản 5 Điều 8, thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về TNN tại Điều 82 và Điều 83, chuyển nước lưu vực sông tại Điều 37. Ngoài ra, một số hành vi vi phạm, hình thức, mức xử phạt đã không còn phù hợp đồi hỏi phải sửa đổi, bổ sung đề phù hợp với tình hình thực tế, bảo đảm tính khả thi. Việc này đòi hỏi cần phải nghiên cứu cụ thể, chi tiết các hành vi vi phạm để xây dựng Nghị định quy định xử phạt VPHC trong lĩnh vực TNN để phù hợp với các quy định của pháp luật.

Theo đó, dự thảo Nghị định quy định xử phạt VPHC trong lĩnh vực TNN tiếp tục kế thừa những quy định của nghị định xử phạt VPHC theo Luật TNN năm 2012 còn phù hợp và đang phát huy hiệu quả trong thực tiễn. Đồng thời, loại bỏ những quy định không còn phù hợp, kịp thời cập nhật, bổ sung những quy định phù hợp với các quy định của Luật TNN năm 2023 và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Dự thảo cũng quy định rõ các hành vi cần xử phạt để bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực TNN, nhất là đối với các tổ chức, cá nhân có ý thức chấp hành pháp luật về TNN. Đồng thời, bảo đảm tính khả thi, thuận lợi cho các ngành, các cấp, các cơ quan và lực lượng thực thi pháp luật trong công tác đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật; nâng cao ý thức tuân theo pháp luật của tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực TNN.

Bảo đảm tổng thể, toàn diện và sự thống nhất trong hệ thống pháp luật

Theo Phó Cục trưởng Nguyễn Minh Khuyến, quá trình xây dựng dự thảo Nghị định đã được Bộ TN&MT triển khai thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Trong đó, Bộ TN&MT đã ban hành Quyết định số 432/QĐ-BTNMT ngày 23/02/2024 phê duyệt Chương trình xây dựng ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2024 thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ TN&MT. Trên cơ sở này, Bộ đã thành lập Ban soạn thảo và Tổ biên tập Nghị định quy định xử phạt VPHC trong lĩnh vực TNN tại Quyết định số 1143/QĐ-BTNMT ngày 26/4/2024 với sự tham gia của đại diện các bộ, cơ quan liên quan.

Cùng với đó, Bộ TN&MT đã phối hợp với các địa phương tiến hành đánh giá kết quả thực hiện Nghị định 36/2020/NĐ-CP ngày 24/3/2020 của Chính phủ quy định việc xử lý VPHC trong lĩnh vực TNN và khoáng sản được sửa đổi bởi Nghị định số 04/2022/NĐ-CP ngày 06/01/2022 của Chính phủ để xác định những nội dung còn bất cập, khó khăn thực hiện trong thực tế, những vấn đề phát sinh trong quy định về xử phạt VPHC trong lĩnh vực TNN nhằm sửa đổi, bổ sung. Trên cơ sở các quy định của Luật TNN 2023 và các báo cáo, Bộ TN&MT đã tổ chức xây dựng dự thảo Nghị định.

Ngày 25/6/2024, Bộ TN&MT đã tổ chức họp Ban soạn thảo, Tổ Biên tập để thảo luận, góp ý để chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo. Ngày 27/6/2024, dự thảo (lần 2) của Nghị định đã được đăng trên Cổng thông tin điện tử của Chính phủ và Cổng Thông tin điện tử của Bộ TN&MT để lấy ý kiến đóng góp của các cơ quan, tổ chức, các nhân và gửi lấy ý kiến góp ý của các bộ, cơ quan ngang Bộ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam. Đến nay, Bộ TN&MT đã nhận được 97/125 ý kiến góp ý trong đó có 17/21 ý kiến góp ý của Bộ, cơ quan ngang Bộ; 57/63 ý kiến của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; 06/18 ý kiến của các tổ chức, hiệp hội, doanh nghiệp và 15/23 ý kiến góp ý của các đơn vị trong Bộ. Trên cơ sở ý kiến góp ý của các bộ, ngành, địa phương và các đơn vị liên quan, Bộ TN&MT đã tiếp thu, hoàn thiện dự thảo Nghị định.

Trong quá trình xây dựng dự thảo Nghị định, Bộ TN&MT đã rà soát các văn bản pháp luật có liên quan, các điều ước quốc tế có liên quan đến TNN mà nước CHXHCN Việt Nam là thành viên: Dự thảo Nghị định không có nội dung liên quan đến các điều ước quốc tế có liên quan mà CHXHCN Việt Nam là thành viên. Dự thảo Nghị định được xây dựng trên quan điểm tiếp cận bình đẳng, không có sự phân biệt về giới về xử phạt VPHC trong lĩnh vực TNN.

Theo đó, về bố cục, dự thảo Nghị định bao gồm 04 chương với 48 điều, cụ thể như sau: Chương I - Những quy định chung (từ Điều 1 đến Điều 7); Chương II - Hành vi VPHC trong lĩnh vực TNN, hình thức, mức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả (từ Điều 8 đến Điều 35); Chương III - Thẩm quyền xử phạt, phân định thẩm quyền xử phạt VPHC và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả trong lĩnh vực TNN (từ Điều 36 đến Điều 46); Chương IV - Điều khoản thi hành (từ Điều 47 đến Điều 48).

Tại cuộc họp Hội đồng thẩm định, sau khi nghe báo cáo tóm tắt của đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo, các thành viên Hội đồng thẩm định đã tập trung thảo luận, cho ý kiến đối với một số vấn đề cơ bản về sự cần thiết ban hành Nghị định; hồ sơ đề nghị thẩm định và việc tuân thủ trình tự, thủ tục xây dựng văn bản; sự phù hợp của nội dung dự thảo Nghị định với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước; tính hợp hiến, tính hợp pháp, tính thống nhất của dự thảo Nghị định với hệ thống pháp luật; tính tương thích với điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên. Bên cạnh đó, Hội đồng thẩm định còn trao đổi về một số nội dung cụ thể liên quan đến dự thảo Nghị định như việc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả; cách tính số lợi bất hợp pháp; thẩm quyền xử phạt VPHC.

Báo cáo giải trình các nội dung phát biểu góp ý của Hội đồng thẩm định, Cục trưởng Cục Quản lý TNN Châu Trần Vĩnh cho biết, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ nghiêm túc ghi nhận, giải trình, và tiếp thu đầy đủ ý kiến của Hội đồng thẩm định.

Tại cuộc họp, Cục trưởng Cục Quản lý xử lý VPHC và theo dõi thi hành pháp luật Nguyễn Quốc Hoàn, Bộ Tư pháp đã tổng hợp ý kiến thẩm định của các thành viên Hội đồng và đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu tiếp thu đầy đủ những ý kiến của các thành viên Hội đồng thẩm định; tiếp tục phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, chỉnh lý hoàn thiện dự thảo Nghị định, đảm bảo tiến độ trình Chính phủ đúng thời hạn như quy định.

THANH TÂM
Nguồn: Tạp chí Tài nguyên và Môi trường số 18 (Kỳ 2 tháng 9) năm 2024