Ảnh minh họa

Theo báo cáo của Bộ TN&MT, thực hiện các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại cuộc họp lần thứ 2 của Ban Chỉ đạo cách đây 5 tháng, các thành viên Ban Chỉ đạo rất chủ động thực hiện công việc được phân công. Các bộ, ngành và địa phương đã có một số kết quả quan trọng, từ rà soát, hoàn thiện các quy hoạch, kế hoạch đến xây dựng các chương trình hành động.

Trong đó nổi bật là việc hoàn thiện Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045; xây dựng Đề án về những nhiệm vụ, giải pháp triển khai kết quả Hội nghị COP26; Chiến lược quốc gia về BĐKH giai đoạn đến năm 2050; Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí methan của ngành giao thông vận tải; Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030; Kế hoạch hành động giảm phát thải khí metan đến năm 2030. Một số bộ, ngành đã và đang xây dựng Kế hoạch hành động của ngành triển khai cam kết của Việt Nam tại COP26 hướng tới mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng “0”.

Các bộ, cơ quan liên quan đã rất tích cực thúc đẩy các hoạt động hợp tác. Nhiều thỏa thuận hợp tác đã được các bộ, ngành ký kết với các đối tác phát triển, các định chế tài chính, bước đầu tìm kiếm và huy động nguồn lực hỗ trợ, đầu tư và triển khai các giải pháp giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, hướng tới phát triển bền vững, phát thải carbon thấp và tăng trưởng xanh tại Việt Nam. Sau Hội nghị COP26, Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư, tập đoàn năng lượng lớn trên thế giới, mong muốn phát triển các dự án điện gió ngoài khơi. Một số tập đoàn lớn đang tiến hành nghiên cứu, đề xuất các dự án điện gió ngoài khơi tại Việt Nam,…

 Phát biểu khai mạc phiên họp lần thứ 3 của Ban Chỉ đạo, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhắc lại quan điểm tiếp cận toàn cầu, toàn dân, bảo đảm công bằng, công lý trong vấn đề ứng phó BĐKH. Thủ tướng cho biết, Việt Nam là nước đang phát triển, trải qua nhiều năm chiến tranh, còn rất nhiều khó khăn nhưng đã đưa ra các cam kết về ứng phó BĐKH như các nước phát triển, do đó, cần bước đi, lộ trình phù hợp và sự hỗ trợ, giúp đỡ của các nước phát triển, các đối tác về nguồn vốn, đào tạo nhân lực, xây dựng thể chế, công nghệ, quản trị.

Tại phiên họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính giao nhiều nhiệm vụ cho Bộ TN&MT. Trước mắt, trong tháng 7/2022, Bộ TN&MT hoàn thiện, trình lãnh đạo Chính phủ ký ban hành Đề án về những nhiệm vụ, giải pháp triển khai kết quả Hội nghị COP26. Đó là cơ sở để Văn phòng Chính phủ rà soát, báo cáo Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược Quốc gia về BĐKH giai đoạn đến năm 2050; Kế hoạch, Bộ TN&MT phối hợp với đơn vị chủ trì là Bộ Tài chính khẩn trương trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển thị trường carbon tại Việt Nam theo quy định Luật BVMT 2020, đề xuất các loại thuế, khuyến khích sử dụng năng lượng sạch, xanh.

Về Đề án tổ chức Hội nghị đối thoại hợp tác với các đối tác phát triển về triển khai thực hiện mục tiêu đạt phát thải ròng bằng “0” và chuyển đổi năng lượng, Thủ tướng yêu cầu làm rõ nhu cầu cần hỗ trợ cụ thể của mỗi bộ, ngành, lĩnh vực để thực hiện mục tiêu Việt Nam cam kết tại COP26. Thủ tướng giao Bộ TN&MT và Bộ Ngoại giao khẩn trương dự thảo, đàm phán với đối tác, đảm bảo tính công bằng, công lý, khả thi, phù hợp với điều kiện phát triển của đất nước và xu hướng phát triển của nhân loại. Để thực hiện kế hoạch đàm phán, Thủ tướng yêu cầu, trước cuối tháng 8/2022, các bộ phối hợp với Bộ TN&MT khẩn trương xây dựng hoàn thành các báo cáo nền về chuyển đổi công bằng trong khai thác, chế biến nhiên liệu hóa thạch; chuyển đổi công bằng trong sản xuất điện; chuyển đổi công bằng trong lĩnh vực giao thông vận tải; chuyển đổi công bằng trong lĩnh vực xây dựng và quản lý tòa nhà; chuyển đổi công bằng trong lĩnh vực nông nghiệp và thủy sản; tác động của quá trình chuyển đổi năng lượng tới an sinh, xã hội và việc làm.

Thực hiện các cam kết khác của Việt Nam tại COP26, Thủ tướng giao Bộ TN&MT chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành cập nhật đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) của Việt Nam; trên cơ sở NDC đã gửi Liên hợp quốc năm 2020, bổ sung những điểm mới, nỗ lực của Việt Nam thực hiện cam kết đã đưa ra tại Hội nghị COP26, hoàn thành trong tháng 9/2022. Trên cơ sở kiến nghị của Bộ TN&MT, Bộ Công Thương, Văn phòng Chính phủ tổng hợp báo cáo Chính phủ về những bất cập để sửa đổi các quy định hiện hành tạo thông thoáng cho các hoạt động phát triển năng lượng tái tạo; nghiên cứu việc ban hành Nghị quyết của Chính phủ chấp thuận hoạt động đo gió, quan trắc, điều tra, khảo sát, đánh giá tác động môi trường trên biển phục vụ lập các dự án điện gió có tính cấp bách. Bộ TN&MT khảo sát, đánh giá tổng thể về tiềm năng điện gió trên cả nước. Bộ TN&MT phối hợp với Bộ Nội vụ (đơn vị chủ trì) và các bộ, ngành liên quan đề xuất phương án tăng cường cán bộ cho lĩnh vực ứng phó với BĐKH tại tất cả các cấp, các ngành, theo hướng cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức.

Để triển khai thực hiện đúng tiến độ, các mục tiêu đã cam kết tại Hội nghị COP26, Thủ tướng nhấn mạnh các bộ, ngành, địa phương tiếp tục rà soát, đề xuất các giải pháp tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc thuộc lĩnh vực quản nhằm ứng phó với BĐKH, thúc đẩy chuyển đổi xanh. Đặc biệt, cần quan tâm rà soát lại thể chế, cơ chế chính sách phù hợp; huy động mọi nguồn lực tài chính hợp pháp; đổi mới khoa học công nghệ; đào tạo, nâng cao chất lượng và cơ cấu lại nguồn nhân lực; ứng dụng KHCN; nâng cao năng lực quản trị.

Phát biểu kết luận phiên họp, Thủ tướng Chính phủ, biểu dương các bộ, ngành, địa phương trong thời gian qua đã rất tích cực triển khai các nhiệm vụ, công việc được giao với khối lượng lớn. Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh BĐKH là vấn đề khách quan, toàn cầu, toàn dân, có tính chất lâu dài, chúng ta phải thích ứng an toàn, hiệu quả với BĐKH,... Thủ tướng nêu rõ đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 là mục tiêu phát triển tất yếu của thế giới, thực hiện chủ yếu thông qua chuyển đổi năng lượng mạnh mẽ, phát triển phát thải thấp. Đây cũng là yêu cầu mới về thương mại, đầu tư toàn cầu đã được xác lập kể từ sau Hội nghị COP26. Theo Thủ tướng, để thực hiện các cam kết tại COP26, chúng ta xác định rõ thêm một số quan điểm.

 Thứ nhất, thích ứng với BĐKH và thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng “0” là cơ hội để phát triển bền vững, ưu tiên trong các quyết sách phát triển, tiêu chuẩn đạo đức của các cấp, các ngành, doanh nghiệp và người dân.

 Thứ hai, ứng phó với BĐKH được thực hiện trên nguyên tắc công lý, công bằng, với cách tiếp cận toàn cầu và toàn dân; dựa trên thể chế đồng bộ, chính sách, pháp luật hiệu lực và hiệu quả, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, phát huy nội lực và hợp tác quốc tế.

Thứ ba, ứng phó với BĐKH là trách nhiệm, nghĩa vụ của toàn hệ thống chính trị và toàn xã hội; là trách nhiệm, nghĩa vụ, quyền lợi của mọi người dân. Nhà nước đóng vai trò kiến tạo, dẫn dắt; người dân và doanh nghiệp đóng vai trò trung tâm và là chủ thể thực hiện cùng với sự tham gia hiệu quả của các tổ chức chính trị-xã hội.

Thứ tư, triển khai các giải pháp cấp bách, có trọng tâm, trọng điểm để làm giảm mức độ dễ bị tổn thương, tăng cường sức chống chịu trước tác động của BĐKH; ưu tiên cao nhất bảo đảm an toàn, sinh kế cho người dân ở những vùng có nguy cơ bị ảnh hưởng nặng; tập trung phát triển hạ tầng ứng phó với BĐKH, chuyển dịch năng lượng dựa trên tiềm năng, lợi thế của vùng, miền.

Thứ năm, tập trung nguồn lực cho ứng phó với BĐKH, phát triển các cơ chế tài chính, thị trường carbon, thúc đẩy chuyển dịch đầu tư cho phát triển kinh tế ít phát thải; tăng cường hợp tác công tư, phát huy nguồn lực của Nhà nước làm đòn bẩy thu hút các nguồn lực của tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân, nguồn lực quốc tế trên cơ sở bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi.

Thứ sáu, thực hiện các giải pháp ứng phó BĐKH góp phần xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ ngày càng cao gắn với tích cực, chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả; giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, trong đó có cân đối lớn về năng lượng.

PHƯƠNG LINH

Bộ Tài Nguyên và Môi trường