PGS. TS Lê Anh Tuấn: Mạch nước ngầm khai thác tràn lan là nguyên nhân chính dẫn đến vụ sụt lún

01/11/2024

TN&MTHiện nay, hạn hán, xâm nhập mặn, triều cường và sạt lở bờ sông, bờ biển,… diễn ra thường xuyên, gây nhiều thiệt hại cho các tỉnh thành vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Tại thành phố Cần Thơ, hạn mặn cũng xuất hiện lần đầu tiên tại địa bàn quận Cái Răng với độ mặn đo được 3,4‰ cao nhất từ trước đến nay.

Các chuyên gia đã cảnh báo, trong quá trình phát triển nông nghiệp, công nghiệp tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long, mạch nước ngầm được khai thác tràn lan là nguyên nhân chính dẫn đến vụ sụt lún. Từ đó, nền đất bị dịch chuyển kéo theo việc sạt lở bờ sông, bờ biển. Để làm rõ hơn vấn đề khai thác và sử dụng nguồn nước tại vùng châu thổ Đồng bằng sông Cửu Long, phóng viên đã có cuộc trao đổi với PGS. TS Lê Anh Tuấn - Cố vấn khoa học Viện nghiên cứu Biến đổi khí hậu, trường Đại học Cần Thơ về vấn đề này.

PGS. TS Lê Anh Tuấn: Mạch nước ngầm khai thác tràn lan là nguyên nhân chính dẫn đến vụ sụt lún

PGS.TS Lê Anh Tuấn - Cố vấn khoa học Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu, Trường Đại học Cần Thơ

PV: Thưa ông, xin ông có thể phác thảo một số vấn đề thực trạng của nguồn nước hiện nay ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long?

PGS. TS Lê Anh Tuấn:

Ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, nguồn nước rất quan trọng trong vấn đề phát triển nông nghiệp cũng như dân sinh cho cả vùng. Hiện nay, nguồn nước tại Đồng bằng sông Cửu Long có rất nhiều thách thức. Thách thức lớn nhất là vấn đề nguồn nước xuyên biên giới. Bởi vì, Đồng bằng sông Cửu Long là hạ lưu cuối cùng của sông Mê Kông thì tất cả những diễn biến, khai thác nguồn nước ở phía thượng nguồn như các đập thủy điện hoặc những dự án chuyển nước hay khai thác nước ở mùa khô phía trên ảnh hưởng tới Đồng bằng sông Cửu Long rất lớn. Và ảnh hưởng đó bao gồm có sự thay đổi về đặc điểm dòng chảy, sự giảm sút phù sa và nguồn thủy sản từ thượng nguồn đổ về Đồng bằng sông Cửu Long.

Bên cạnh đó còn có những tác động về biến đổi khí hậu và nước biển dâng - Đây là tác động mang tính toàn cầu nhưng gây ảnh hưởng khá lớn cho cả vùng lưu vực của sông Cửu Long. Với sự gia tăng của khô hạn và nắng nóng đã làm cho nguồn nước đến khu vực ít đi, đồng thời nước biển dâng làm cho mạng lưới xâm nhập sâu vào trong nội địa gây ra khó khăn trong việc cấp nước, công tác nông nghiệp cũng như các yếu tố khác.

Yếu tố ảnh hưởng tiếp nữa là sự khai thác nguồn nước không bền vững. Thí dụ như, chúng ta sử dụng nước ngầm quá nhiều hoặc là chúng ta thâm canh trong nông nghiệp làm cho nguồn nước bị ô nhiễm. Chưa kể đến việc chúng ta có một số công trình cũng làm cho chất lượng nước bị ảnh hưởng đáng kể.

PV: Thưa ông, nếu như việc sử dụng nguồn nước ở Đồng bằng sông Cửu Long không hợp lý thì sẽ dẫn đến những hệ lụy như thế nào?

PGS. TS Lê Anh Tuấn:

Thứ nhất, chúng ta gây lãng phí nguồn nước. Khi chúng ta sử dụng nước quá nhiều cho một loại cây trồng, ví dụ như cây lúa thì sẽ gây ra sự thiếu hụt nước cho các canh tác khác. Hoặc là khi chúng ta sử dụng nước mà không biết cách bảo vệ nguồn nước thì chắc chắn nguồn nước sẽ bị ô nhiễm. Và sự ô nhiễm này sẽ không chỉ ảnh hưởng tới mọi ngành kinh tế khác nhau mà còn tới sức khỏe cộng đồng.

Thứ hai, việc chúng ta khai thác nước ngầm quá mức sẽ dẫn tới tình trạng lún sụt đồng bằng hoặc làm thay đổi những đặc điểm sinh thái vốn có của vùng đồng bằng.

PV: Vậy theo ông, những giải pháp nào để góp phần cho việc sử dụng nước ở Đồng bằng sông Cửu Long trở nên hiệu quả hơn?

PGS. TS Lê Anh Tuấn:

Chúng ta phải có những đánh giá kiểm kê nguồn nước một cách đầy đủ và chi tiết. Kế tiếp là chúng ta tổ chức lại sản xuất theo hướng sử dụng nguồn nước hiệu quả hơn, không được gây ra lãng phí nước hay những tai họa liên quan tới nguồn nước.

Tiếp theo, chúng ta phải nghĩ tới vấn đề tiết kiệm nước để ngày càng tạo được giá trị cao hơn. Cuối cùng, chúng ta phải bảo vệ nguồn tài nguyên nước ngầm cũng như nguồn tài nguyên nước mặn để tránh sự suy thoái gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng.

PV: Cảm ơn PGS.TS Lê Anh Tuấn về cuộc trao đổi này!

Hường Linh (thực hiện)

Tin tức

Bộ trưởng Đỗ Đức Duy làm việc với Bộ trưởng Bộ Nhân lực và Bộ thương mại, Công nghiệp Singapore

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp xúc cử tri Hà Nội sau kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV

Thủ tướng: Sân bay Long Thành phải hoàn thành trong năm 2025, không thể chậm hơn

Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội khóa XV: Nhiều quyết sách mang tính lịch sử trước kỷ nguyên mới

Tài nguyên

Đề xuất một số giải pháp tăng cường năng lực quản lý nhà nước về Viễn thám

Hà Nội quyết tâm làm “sống lại” các dòng sông

Hà Nội chấn chỉnh công tác đấu giá đất

Cần tận dụng tối đa các thành quả của Viễn thám trong giám sát môi trường biển, hải đảo

Môi trường

Hồi sinh những rạn san hô ở Cát Bà

Hà Nội ô nhiễm môi trường từ nước thải sinh hoạt

Phòng chống ô nhiễm từ hoạt động tái chế kim loại màu

“Vùng phát thải thấp” giúp Thủ đô hạn chế ô nhiễm không khí

Video

Phụ nữ tiên phong trong phát triển kinh tế tuần hoàn

Chuyển đổi năng lượng xanh, hướng tới mục tiêu Net Zero

Dương Kinh (Hải Phòng): Đi tìm lời giải trong việc thu hồi đất tại phường Hòa Nghĩa

Không để khoảng trống và độ trễ trong thời điểm giao thoa giữa Luật Đất đai mới và cũ

Khoa học

Giải pháp thúc đẩy phân loại chất thải rắn sinh hoạt theo luật Bảo vệ môi trường năm 2020

Ứng dụng công nghệ khoáng, vi sinh và nước xử lý ô nhiễm môi trường chăn nuôi

Đánh giá ảnh hưởng môi trường của một số ao nuôi tôm khu vực phía Nam huyện Nhà Bè

Khảo sát quá trình lên men nghệ mật ong ở một số môi trường khác nhau

Chính sách

Tăng cường đôn đốc thu ngân sách các khoản liên quan đến đất đai trong tháng cuối năm 2024

Bộ Nội vụ triển khai nghị định về tổ chức, hoạt động và quản lý hội vừa có hiệu lực

Thanh Hóa: Khai sai thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường Công ty Hồng Phượng bị truy thu hơn 600 triệu đồng

Đề nghị công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai do mưa, lũ gây ra đối với khu vực sạt lở bờ sông Vệ, Quảng Ngãi

Phát triển

Nhu cầu vật liệu quan trọng trên thế giới gia tăng, cơ hội cho Công ty khoáng sản Masan

Đoàn Thanh niên Bộ TN&MT: Hướng đến phòng chống, từ bỏ sử dụng thuốc lá điện tử

Ông Vũ Lân làm Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Lào Cai

Một bông hoa lặng lẽ thiền trên cát bỏng

Diễn đàn

Đảng bộ Bộ TN&MT tổ chức lễ chuyển giao - tiếp nhận tổ chức đảng, đảng viên

Thời tiết ngày 3/12: Bắc Bộ sương lạnh, Tây Nguyên và Nam Bộ mưa rào và dông

Thời tiết ngày 2/12: Bắc Bộ có mưa vài nơi, Tây Nguyên và Nam Bộ mưa rào và dông

Trạm Thủy văn Mường Lát: “Cản bước” thiên tai

Kinh tế xanh

Miến Dong sạch Trung Kiên: Sản phẩm sạch, an toàn cho sức khỏe và môi trường