Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về việc điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia

Đề xuất điều chỉnh 8 chỉ tiêu sử dụng đất trong Quy hoạch

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy đã trình bày Tờ trình về việc điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia. Theo Bộ trưởng, sau 3 năm thực hiện, Quy hoạch sử dụng đất quốc gia đã mang lại nhiều kết quả tích cực, góp phần đáp ứng các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của các địa phương và cả nước. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, thiên tai, và những biến động chính trị, kinh tế toàn cầu, việc triển khai các dự án phát triển đất đai gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt, việc chuẩn bị đầu tư và bố trí nguồn lực thực hiện quy hoạch còn hạn chế, khiến chỉ tiêu sử dụng một số loại đất chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế của các địa phương. Điều này đã ảnh hưởng đến mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội tổng thể.

Một thách thức khác được Bộ trưởng Đỗ Đức Duy nêu ra tại thời điểm Quốc hội thông qua Quy hoạch sử dụng đất quốc gia, Quy hoạch tổng thể quốc gia và nhiều quy hoạch ngành, vùng, tỉnh chưa được phê duyệt. Điều này dẫn đến việc chưa xác định đầy đủ và chính xác nhu cầu sử dụng đất trong quy hoạch, làm cho kế hoạch sử dụng đất của nhiều địa phương trở nên không nhất quán và thiếu đồng bộ.

Phiên họp do Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành

Bộ trưởng Đỗ Đức Duy nhấn mạnh, về sự cần thiết phải điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia trong bối cảnh đất nước đang triển khai nhiều công trình, dự án quan trọng quốc gia, đặc biệt là về hạ tầng giao thông và năng lượng với quy mô sử dụng đất lớn. Những dự án này đang làm gia tăng nhu cầu sử dụng đất tại nhiều địa phương, vượt quá chỉ tiêu đất đã được phân bổ.

Ngoài ra, Bộ trưởng cho biết, việc điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia cũng nằm trong tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII. Nghị quyết này đề ra mục tiêu quản lý, khai thác và sử dụng đất đai một cách tiết kiệm, bền vững và hiệu quả, đồng thời đảm bảo quốc phòng, an ninh và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Chính phủ đề xuất điều chỉnh 8 chỉ tiêu sử dụng đất

Theo Bộ trưởng, việc điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia sẽ bao gồm việc thay đổi 8 chỉ tiêu sử dụng đất, trong đó có nhóm đất nông nghiệp và nhóm đất phi nông nghiệp. Nhóm đất nông nghiệp sẽ tập trung vào các loại đất trồng lúa, đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ và đất rừng sản xuất là rừng tự nhiên. Đối với nhóm đất phi nông nghiệp, các loại đất thuộc quốc phòng và an ninh sẽ được chú trọng.

Bộ trưởng nhấn mạnh, việc xác định các chỉ tiêu này cần được rà soát kỹ lưỡng và cân đối hợp lý giữa nhu cầu sử dụng đất của các ngành và các địa phương. Đặc biệt, ưu tiên quỹ đất phục vụ cho quốc phòng, an ninh và giữ ổn định quỹ đất trồng lúa để bảo đảm an ninh lương thực quốc gia. Đồng thời, việc quản lý chặt chẽ đất rừng và duy trì độ che phủ rừng sẽ góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, ứng phó với biến đổi khí hậu và đảm bảo mục tiêu phát triển bền vững.

Cần tiếp tục rà soát, điều chỉnh các chỉ tiêu quy hoạch sát với thực tiễn 

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, ông Vũ Hồng Thanh, đã trình bày Báo cáo thẩm tra về Tờ trình của Chính phủ. Ông cho rằng hồ sơ tài liệu về chủ trương điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu, tuy nhiên, việc trình hồ sơ chưa đảm bảo đầy đủ quy định về thời gian. Chính phủ cần bổ sung ý kiến từ các Bộ ngành liên quan như Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông Vận tải và Bộ Công thương.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, ông Vũ Hồng Thanh, trình bày Báo cáo thẩm tra về Tờ trình của Chính phủ

Ủy ban Kinh tế nhận thấy, việc điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia là cần thiết, đặc biệt trong bối cảnh nước ta đang chuẩn bị triển khai một số dự án quan trọng quốc gia như dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam. Tuy nhiên, báo cáo rà soát Quy hoạch sử dụng đất quốc gia hiện mới chỉ cập nhật đến ngày 31/12/2023, chưa bao gồm nhiều chỉ tiêu và số liệu mới nhất. Điều này gây ra những bất cập trong việc đánh giá đầy đủ kết quả thực hiện các chỉ tiêu sử dụng đất tại địa phương.

Ngoài ra, Ủy ban Kinh tế cũng chỉ ra rằng việc triển khai Quy hoạch sử dụng đất đã chịu tác động từ nhiều yếu tố như đại dịch Covid-19, xung đột quân sự, biến đổi khí hậu và sự thay đổi chuỗi cung ứng toàn cầu. Chính vì thế, Chính phủ cần phân tích rõ hơn về các nguyên nhân này, đồng thời đề xuất các giải pháp cụ thể để cải thiện hiệu quả thực hiện quy hoạch.

Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ đánh giá kỹ lưỡng tác động của các chính sách và quy định pháp luật đến việc thực hiện các chỉ tiêu sử dụng đất. Cần tiếp tục rà soát và điều chỉnh các chỉ tiêu quy hoạch để đảm bảo sát với nhu cầu thực tiễn, đồng thời tăng cường tính chính xác và thuyết phục của các số liệu trình Quốc hội. Chính phủ cũng cần đặc biệt lưu ý đến các tác động của điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đối với quá trình đô thị hóa, phát triển hạ tầng và nhu cầu sử dụng đất của các địa phương, từ đó có phương án phân bổ hợp lý hơn.

Các ĐBQH tại phiên làm việc sáng 23/10

Ngoài ra, việc lập và điều chỉnh quy hoạch cần tuân thủ các định hướng chiến lược của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là trong việc giữ vững diện tích đất trồng lúa, quản lý chặt chẽ đất rừng và bảo đảm đất phục vụ cho đồng bào dân tộc thiểu số cũng như những nhu cầu cấp bách trong ứng phó với biến đổi khí hậu như sạt lở, ngập úng và bồi lấp đất.

Việc điều chỉnh Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, là bước quan trọng trong việc bảo đảm quản lý và khai thác nguồn tài nguyên đất đai một cách hiệu quả, bền vững. Điều này không chỉ góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội mà còn bảo vệ môi trường, bảo đảm quốc phòng an ninh và ứng phó với biến đổi khí hậu. Quốc hội đang tiếp tục thảo luận và hoàn thiện các nội dung quan trọng để thông qua chủ trương điều chỉnh Quy hoạch trong thời gian sớm nhất.

Ngọc Huyền