Cùng tham gia phiên họp còn có khách mời là đại diện lãnh đạo các cơ quan của Quốc hội, các cơ quan của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội Luật gia Việt Nam, Trường Đại học Luật Hà Nội cùng đại diện các cơ quan hữu quan.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu khai mạc phiên họp

Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định bày tỏ mong muốn Hội thảo lần này các chuyên gia cả trong và ngoài Hội đồng khoa học của UBTVQH tiếp tục đóng góp ý kiến thiết thực, chất lượng. Các ý kiến đều được ghi nhận tổng hợp và nghiên cứu tiếp thu. Hội thảo là chuỗi hoạt động khoa học của giới khoa học không chỉ của Hội đồng khóa học UBTVQ mà của giới khoa học trong cả nước góp phần thực hiện tăng thêm tính khoa học trong các hoạt động Quốc hội. 

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, dự án Luật Đất đai (sửa đổi) là dự án Luật lớn, có ý nghĩa, tầm quan trọng đặc biệt trong đời sống kinh tế - xã hội của đất nước. Dự thảo Luật đã được Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 4 (tháng 10/2022) và sẽ được Quốc hội tiếp tục cho ý kiến lần thứ hai tại Kỳ họp thứ 5 (tháng 05/2023) trước khi xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 6 (tháng 10/2023). 

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, đây là phiên họp đầu tiên của năm 2023 với chủ đề “Góp ý dự thảo Luật đất đai (sửa đổi)” và mong muốn huy động, phát huy vai trò, trí tuệ của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý trên các lĩnh vực tham gia vào việc đóng góp ý kiến, hoàn thiện Dự án Luật Đất đai (sửa đổi).

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Thị Phương Hoa

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Thị Phương Hoa cảm ơn những ý kiến góp ý thẳng thắn của các đại biểu, Thứ trưởng cho biết, dự án Luật là dự án phức tạp có phạm vi ảnh hưởng lớn, được đông đảo cử tri và nhân dân quan tâm. Nhiều ý kiến của cử tri, các chuyên gia, nhà nghiên cứu đang được Bộ Tài nguyên và Môi trường tích cực tổng hợp, tiếp thu. Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết sẽ tích cực tiếp thu toàn bộ ý kiến của các đại biểu để đảm bảo dự thảo luật đạt chất lượng cao nhất.

PGS.TS Ngô Thanh Hoàng - Trưởng Ban Quản lý khoa học, Học viện Tài chính

PGS.TS Ngô Thanh Hoàng - Trưởng Ban Quản lý khoa học, Học viện Tài chính cho rằng, việc soạn thảo luật này cần tính toán kỹ những nội dung luật này điều chỉnh, tránh chồng chéo với các luật chuyên ngành khác, như Luật Xây dựng, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Thuế...; bổ sung cách phân loại đất đai theo tiêu chí cụ thể, chỉ nên quy định các khoản thu tài chính từ đất đai là nguồn thu của ngân sách nhà nước là đủ, còn phân cấp nguồn thu như thế nào nên để Luật Ngân sách nhà nước quy định; đồng thời xem xét xem xét, cân nhắc lại đối với đất xây dựng các khu công nghiệp, cụm công nghiệp kết hợp với đất đô thị; cần có các quy định về công khai hóa, minh bạch hóa các giao dịch liên quan đến đất đai…

TS. Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế VCCI

Theo TS. Đậu Anh Tuấn lưu ý một số chế định quan trọng của dự thảo Luật có ảnh hưởng lớn đến doanh nghiệp và hoạt động kinh doanh cần cân nhắc kỹ, đó là: Việc chuyển từ thuê đất trả tiền một lần sang thuê đất trả tiền hàng năm; Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận đất đai; Thế chấp quyền sử dụng đất cho tổ chức tài chính nước ngoài; Giải quyết các mẫu thuẫn giữa quy định tại Dự thảo Luật Đất đai với các quy định khác có liên quan và Các quy trình thủ tục tại Luật Đất đai cần xét trong mối quan hệ với các luật có liên quan để đảm bảo thuận lợi khi thực thi.

PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến, Trưởng Khoa Luật Kinh tế, Đại học Luật Hà Nội

PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến cho rằng, đặc trưng cơ bản nhất của quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện là phải thể hiện chi tiết đến từng thửa đất. Điều này có nghĩa là quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phải phản ánh đầy đủ, cụ thể các thông tin của từng thửa đất như số hiệu thửa đất, vị trí địa lý, người sử dụng đất, mục đích sử dụng đất. 

ThS.Nguyễn Văn Đỉnh, Chuyên gia pháp lý đầu tư, bất động sản

ThS.Nguyễn Văn Đỉnh đánh giá cao những đổi mới của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) sẽ giúp sử dụng hiệu quả đất nông nghiệp, đặc biệt đất trồng lúa, giúp khắc phục tình trạng bỏ hoang đất hoặc sử dụng sai mục đích, góp phần cải thiện sinh kế người dân. Tuy nhiên, các quy định mới dừng lại ở những nguyên tắc chung, cần thiết phải được thể chế hóa đầy đủ trong Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Đất đai (sửa đổi).

PGS.TS Nguyễn Thị Nga, Phó Trưởng Khoa Pháp luật Kinh tế - Trường Đại học Luật Hà Nội cho ý kiến về việc thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia, công cộng

PGS.TS Nguyễn Thị Nga, Phó Trưởng Khoa Pháp luật Kinh tế - Trường Đại học Luật Hà Nội cho ý kiến về việc thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia, công cộng, đây là một trong những vấn đề nhận được sự quan tâm nhiều nhất; cần phải có sự chỉnh sửa để đảm bảo làm rõ nội hàm các quy định và được áp dụng thống nhất.

Trưởng ban Nghiên cứu Chính sách, pháp luật Hội Luật gia Việt Nam - ông Nguyễn Văn Huệ

Trưởng Ban Nghiên cứu Chính sách, pháp luật, Hội Luật gia Việt Nam Nguyễn Văn Huệ góp ý về các quy định liên quan đến thực thi quyền đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai của Nhà nước, theo ông, cần ban hành các văn bản đồng bộ, chi tiết, đồng thời tổ chức hiệu quả quy định này sẽ làm tăng giá trị của đất đai vào ngân sách nhà nước, góp phần kiềm chế, đẩy lùi nguy cơ tiềm ẩn tham nhũng, lợi ích nhóm trong việc thực thi quyền đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai.

TS. Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ

TS. Nguyễn Quân, nguyên Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ góp ý về điều chỉnh quy hoạch, quy trình lập quy hoạch rất chặt chẽ, khoa học. Tuy nhiên việc điều chỉnh quy hoạch lại thường diễn ra manh mún.

GS.TS Hoàng Thế Liên, nguyên Thứ trưởng Bộ Tư pháp

GS.TS Hoàng Thế Liên, nguyên Thứ trưởng Bộ Tư pháp nhấn mạnh đến quyền sở hữu đất đai của toàn dân, theo GS.TS hiện nay vai trò của chủ sở hữu còn chưa đậm nét nên cần quy định rõ ràng, cụ thể hơn nữa về nội dung này.

GS.TS Võ Khánh Vinh, nguyên Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam

GS.TS Võ Khánh Vinh nhấn mạnh rà soát lại các quy định chung bởi một số nội dung chưa thể hiện được hết quy định, tinh thần của Hiến pháp về đất đai, đặc biệt là quy định của Nghị quyết số 18-NQ/TW, cần làm rõ các quy định chung từ phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng đến nguyên tắc của luật để có lối đi đúng. GS.TS Võ Khánh Vinh đặc biệt quan tâm đến vấn đề tham nhũng liên quan đến đất đai, hiện nay đang chiếm đến 70%. Do đó, GS.TS đề nghị vấn đề này cần thể hiện đậm nét trong Luật hơn.

TS.Võ Trí Thành, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế trung ương

TS.Võ Trí Thành nêu ý kiến, dự thảo Luật cần hài hòa lợi ích của các bên liên quan. TS.Võ Trí Thành cũng cho ý kiến về vấn đề giá đất; giải phóng mặt bằng; bồi thường, hỗ trợ, tái định cư;…

Toàn cảnh cuộc họp

Bế mạc phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, với tinh thần khẩn trương, trách nhiệm, nghiêm túc, công tâm, với sự tham gia đông đủ của đại diện lãnh đạo các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, các nhà khoa học phiên họp hoàn thành chương trình đề ra. Các tham luận và ý kiến phát biểu đều rất sâu sắc, trí tuệ với chung một mong muốn xây dựng Luật Đất đai tầm cỡ giải quyết được những bức xúc trong cuộc sống hiện nay, hài hòa lợi ích của các bên của các chủ thể sở hữu toàn dân, người đại diện chủ sở hữu, người sử dụng đất đai, cùng với đó quán triệt đất đai là động lực của phát triển trong giai đoạn mới. Theo Phó Chủ tịch cần tiếp tục nghiên cứu để tìm ra phương án tối ưu trong quá trình hoàn thiện luật. Những ý kiến đóng góp của các chuyên gia, các nhà khoa học rất thiết thực, bên cạnh đó còn có những ý kiến khác, thể hiện tư duy nhiều chiều... các cơ quan sẽ tổng hợp đầy đủ, bảo đảm tổng hợp có chiều sâu, thể hiện được hồn cốt của vấn đề, thể hiện xu hướng xã hội, xu hướng khoa học về cùng một vấn đề và có phân tích, giải trình, làm rõ. 

Huy Thế