Đồng chủ trì Hội nghị, phía Việt Nam có: Ông Nguyễn Đức Toàn, Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam. Phía Nhật Bản có: Ông Takasugi Norihiro, Tổng thư ký Ban Thư ký Chính sách Đại dương, Văn phòng Nội các Nhật Bản. Đây là dịp để Việt Nam và Nhật Bản tái khẳng định mối quan hệ hợp tác chiến lược toàn diện, trao đổi thông tin, đưa ra các giải pháp để giải quyết các vấn đề hiện nay và thúc đẩy các hoạt động hợp tác tiếp theo một cách hiệu quả, qua đó đưa chính sách, công nghệ, giải pháp của Nhật Bản góp phần vào sự phát triển của Việt Nam.

Ông Takasugi Norihiro (vị trí thứ nhất, phía trên, bên phải), Tổng thư ký Ban Thư ký Chính sách Đại dương, Văn phòng Nội các Nhật Bản phát biểu khai mạc Hội nghị

Tại Diễn đàn, hai bên tập trung vào một số vấn đề như: Tiếp tục rà soát, hoàn thiện chính sách, pháp luật liên quan đến biển và đại dương, cụ thể là quản lý tổng hợp vùng bờ; thu hẹp, lấp đầy các khoảng trống pháp lý và kỹ thuật để thúc đẩy phát triển điện gió ngoài khơi; thúc đẩy các giải pháp bảo vệ môi trường biển; giới thiệu các công nghệ mới trong quản lý, khai thác tài nguyên biển...

Hiện nay, Việt Nam đang trong quá trình rà soát, sửa đổi Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo, đồng thời đang triển khai Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Chiến lược khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý rác thải nhựa đại dương đến năm 2030 và Quy hoạch không gian biển quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Do đó, các kinh nghiệm của Nhật Bản trong quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường vùng bờ; quản lý rác thải nhựa đại dương; ngăn ngừa ô nhiễm do tràn dầu; đánh giá tiềm năng điện gió ngoài khơi và quyền sử dụng khu vực biển; điều tra, khảo sát tài nguyên môi trường biển ven bờ và biển sâu được coi là những thông tin bổ ích cho công tác quản lý biển và hải đảo ở Việt Nam.

Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam Nguyễn Đức Toàn phát biểu tại Hội nghị

Tại Hội nghị, Cục trưởng Nguyễn Đức Toàn bày tỏ sự vui mừng khi được đến đất nước Nhật Bản để tham dự Đối thoại chính sách biển Việt Nam - Nhật Bản năm 2024. Theo Cục trưởng Nguyễn Đức Toàn, Việt Nam và Nhật Bản có nhiều điểm tương đồng và gần gũi về mặt văn hóa, đồng thời có sự gắn kết lịch sử bền chặt. Hai quốc gia đã chung tay vun đắp nên mối quan hệ hữu nghị hợp tác hiệu quả và đạt nhiều kết quả tích cực. Năm 2023 vừa qua là năm hai nước kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản.

Cục trưởng Nguyễn Đức Toàn cũng nhấn mạnh, thế kỷ 21 được coi là thế kỷ của đại dương, việc “Vươn ra biển” đã trở thành xu thế lớn, định hướng quan trọng cho tất cả các quốc gia có biển. Cũng giống như Việt Nam, Nhật Bản là quốc gia biển, đặc biệt coi trọng việc xây dựng và triển khai các chính sách, chiến lược quốc gia về biển. Nhật Bản đã ban hành Luật Chính sách đại dương vào năm 2007 (thực chất là Chiến lược biển của Nhật Bản) cùng thời điểm với Việt Nam ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TW về Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020. Việc trao đổi, chia sẻ các kinh nghiệm của Nhật Bản về chính sách, chiến lược biển có ý nghĩa quan trọng về mặt lý luận và thực tiễn đối với Việt Nam hiện nay.

Trong những năm gần đây, Đại sứ quán Nhật Bản và một số đối tác đã đã hợp tác chặt chẽ với Cục Biển và Hải đảo Việt Nam (trước đây là Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam) trong lĩnh vực quản lý tài nguyên, môi trường biển và hải đảo. Bản ghi nhớ hợp tác trong lĩnh vực chính sách biển và đại dương giữa Bộ TNMT Việt Nam và Văn phòng Nội các Nhật Bản năm 2018 và Ý định thư trong lĩnh vực quan trắc rác thải nhựa giữa Bộ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam và Bộ Môi trường và Bộ Môi trường Nhật Bản năm 2020 là nền tảng cho các hoạt động hợp tác giữa hai bên.

Cùng với đó, nhiều hoạt động hội thảo, tăng cường năng lực, hợp tác nghiên cứu, hỗ trợ kỹ thuật đã được các cơ quan liên quan của hai phía phối hợp tổ chức, đặc biệt trong lĩnh vực quản lý rác thải nhựa đại dương. Chính phủ Nhật Bản cũng đã và đang hỗ trợ thiết bị, chuyển giao công nghệ điều tra, khảo sát và phân tích rác thải nhựa đại dương cho Bộ TNMT trong khuôn khổ Phi Dự án “Hỗ trợ thiết bị điều tra, khảo sát và phân tích rác thải nhựa đại dương từ chính phủ Nhật Bản. Nhiều đối tác Nhật Bản cũng có mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với Cục Biển và Hải đảo Việt Nam như Viện Chiến lược Môi trường toàn cầu Nhật Bản (The Institute for Global Environmental Strategies-IGES), Viện Nghiên cứu Kinh tế Năng lượng Nhật Bản (IEEJ)…

Quang cảnh Hội nghị

Đối thoại Chính sách biển năm 2024 hôm nay là một hoạt động quan trọng nhằm triển khai Bản ghi nhớ hợp tác trong lĩnh vực chính sách biển và đại dương giữa Bộ Tài nguyên và Môi trường Việt Nam và Văn phòng Nội các Nhật Bản, được ký kết ngày 08/10/2018. Đây là Đối thoại lần thứ 3 được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến giữa Ban thư ký Chính sách đại dương Nhật Bản và Cục Biển và Hải đảo Việt Nam, tiếp nối thành công của  Đối thoại chính sách biển Việt Nam - Nhật Bản đã được tổ chức tại Hà Nội năm 2023 sau nhiều năm gián đoạn vì Covid.

Được biết, sau Diễn đàn đối thoại chính sách kinh tế biển Việt Nam  - Nhật Bản 2024, đoàn công tác Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ tiến hành nhiều hoạt động như: Đi thăm Trung tâm Phòng ngừa sự cố trên biển thuộc Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Nhật Bản tại Yokohama, thăm cơ sở xử lý rác nhựa Kanagawa, khảo sát thực địa tại trang trại điện gió ven bờ của Nhật Bản tại Kanagawa, trao đổi với Nhóm Năng lượng sạch, Viện Nghiên cứu Kinh tế Năng lượng Nhật Bản (IEEJ) nhằm tiếp cận các công nghệ mới và cách thức quản lý, kinh nghiệm của Nhật Bản trong các lĩnh vực nêu trên.

Minh Loan