Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân chủ trì buổi làm việc với các cơ quan báo chí

Tham dự có Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân, cùng lãnh đạo: Vụ Đất đai, Vụ Pháp chế, Cục Quy hoạch và Phát triển tài nguyên đất, Cục Đăng ký dữ liệu và Thông tin đất đai, Trung tâm Truyền thông TN&MT, Báo TN&MT, Tạp chí TN&MT, Văn phòng Bộ và phóng viên các cơ quan thông tấn, báo chí.

Tại buổi làm việc, đại diện các cơ quan thông tấn, báo chí đã đặt các câu hỏi liên quan tới việc thi hành Luật Đất đai 2024 và các Nghị định hướng dẫn thi hành, trong đó tập trung vào kết quả của Đoàn kiểm tra nắm tình hình 2 cuộc đấu giá đất diễn ra tại huyện Thanh Oai và huyện Hoài Đức (Hà Nội) của Bộ TN&MT; việc điều chỉnh bảng giá đất của TP. Hồ Chí Minh.

Kiểm tra, rà soát hoạt động đấu giá

Ông Chu An Trường, Phó Cục trưởng Cục Quy hoạch và Phát triển tài nguyên đất

Chia sẻ kết quả kiểm tra cuộc đấu giá tại huyện Thanh Oai (ngày 10/8) và huyện Hoài Đức (ngày 19/8) gây xôn xao dư luận thời gian qua, ông Chu An Trường, Phó Cục trưởng Cục Quy hoạch và Phát triển tài nguyên đất (Bộ TN&MT) thông tin, ngày 21/8, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có Công điện số 82/CĐ-TTg yêu cầu các cơ quan liên quan chấn chỉnh, xử lý nghiêm các vi phạm trong đấu giá quyền sử dụng đất. Ngay sau chỉ đạo này, Bộ TN&MT đã lập đoàn kiểm tra việc thực hiện, tổ chức đấu giá đất tại hai huyện Hoài Đức và Thanh Oai (TP. Hà Nội).

Theo phản ánh của báo chí, giá trúng đấu giá cao hơn nhiều so với giá khởi điểm, có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường bất động sản nói chung. Ngày 21/8, trước thời điểm Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện số 82/CĐ-TTg, Bộ đã kịp thời có văn bản gửi UBND TP. Hà Nội và UBND 2 huyện Thanh Oai, Hoài Đức yêu cầu cử đoàn kiểm tra xem xét các vấn đề liên quan đến đấu giá đất.

Quang cảnh buổi họp báo

Trong Công điện số 82/TTg ngày 21/8/2024, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ TN&MT phối hợp với các Bộ Tư pháp, Tài chính, Xây dựng và Chủ tịch UBND TP. Hà Nội khẩn trương rà soát, kiểm tra hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp có biểu hiện bất thường, xử lý theo thẩm quyền những vi phạm pháp luật về đấu giá quyền sử dụng đất, kịp thời phát hiện bất cập trong quy định pháp luật để tham mưu, đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, sửa đổi.

Đoàn kiểm tra của Bộ TN&MT đã trực tiếp phối hợp cùng với Sở TN&MT Hà Nội kiểm tra thực tế và rà soát khối lượng, số lượng hồ sơ khá lớn. Việc tổ chức đấu giá ở địa phương có sự quan tâm chỉ đạo, giám sát sát sao của nhiều cơ quan, lực lượng an ninh, đảm bảo hạn chế các tình huống xấu xảy ra.

Về kết quả đấu giá, Đoàn kiểm tra đã xem xét, yêu cầu địa phương báo cáo và cung cấp hồ sơ, với 4.500 hồ sơ của huyện Thanh Oai. Đoàn phải rà soát tất cả những vấn đề liên quan đến đấu giá, căn cứ để xác định giá, phương án đấu giá và các văn bản có liên quan,... theo ông Chu An Trường, những nội dung này có khối lượng rất lớn nên cần kiểm tra thấu đáo, kỹ lưỡng. 

Liên quan đến đề xuất giải pháp, ông Chu An Trường thông tin, Bộ TN&MT sẽ đề xuất giải pháp xử lý dựa trên kết quả kiểm tra. Tuy nhiên, để tổ chức công tác đấu giá địa phương được tốt, cần làm tốt một số nội dung liên quan đến quá trình thực hiện. Việc tổ chức đấu giá ở 2 huyện Thanh Oai và Hoài Đức diễn ra vào thời điểm giao thoa giữa Luật Đất đai 2013 và Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành (từ 1/8). Giá đầu vào, khởi điểm được nhận xét là thấp nhưng cần phải được đánh giá đầy đủ về thời điểm xây dựng giá.

Qua kết quả kiểm tra, hai huyện Thanh Oai và Hoài Đức đều tiến hành quy trình đấu giá nghiêm túc. Hiện UBND huyện Thanh Oai đã có công văn về việc tạm dừng tổ chức cuộc đấu giá quyền sử dụng đất đối với 114 thửa đất trên địa bàn xã.

Ông Chu An Trường thông tin thêm, hiện vẫn chưa có kết luận chính thức về nguyên nhân khách quan và chủ quan của cuộc đấu giá quyền sử dụng đất tại 2 địa phương trên. Do đó, thời gian tới, Đoàn kiểm tra của Bộ đề xuất, cần thiết phải có kế hoạch tổ chức đấu giá, chế tài xử lý, phối hợp với các cấp thẩm quyền xem xét; đồng thời rà soát pháp lý, điều kiện, đảm bảo theo đúng quy định pháp luật. 

Trả lời câu hỏi của phóng viên Lê Anh Quân (Báo Dân Việt) về việc đấu giá tại Hà Nội vừa qua có phải là "kẽ hở" của pháp luật hiện nay hay không? Ông Chu An Trường cho biết, quy định đấu giá của pháp luật đất đai hay xác định giá khởi điểm chưa có cơ sở để khẳng định là có kẽ hở. Về chỉ đạo chung, văn bản quy định pháp luật, cũng như hướng dẫn luật đều nêu rõ trường hợp liên quan đến xác định giá, tổ chức đấu giá. Do đó, việc tổ chức thực hiện ở địa phương cần phải xem xét, rà soát toàn diện…

Về nội dung này, Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Minh Ngân cho biết thêm, để xác định có kẽ hở pháp luật hay không, phải có kết quả thanh tra, kiểm tra xác minh trên cơ sở hồ sơ. Nếu vụ việc xảy ra phức tạp, ảnh hưởng đến giá thị trường bất động sản, an ninh kinh tế, khi có kết luận do chính sách, Bộ TN&MT sẽ tham mưu cấp có thẩm quyền xử lý ngay. Thứ trưởng Lê Minh Ngân khẳng định, Đoàn kiểm tra đang kiểm tra thông tin ban đầu, chưa làm việc với các bộ, ngành liên quan theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Điều chỉnh bảng giá đất hợp lý

Ông Đào Trung Chính, Cục trưởng Cục Quy hoạch và Phát triển tài nguyên đất

Trả lời câu hỏi liên quan đến việc vừa qua TP. Hồ Chí Minh xây dựng bảng giá đất mới, ông Đào Trung Chính, Cục trưởng Cục Quy hoạch và Phát triển tài nguyên đất (Bộ TN&MT) cho biết, khoản 1, điều 257 của Luật Đất đai 2024 quy định các địa phương được tiếp tục sử dụng bảng giá đã ban hành theo Luật Đất đai 2013 cho đến hết ngày 31/12/2025. Trong trường hợp cần thiết UBND cấp tỉnh có thể quyết định điều chỉnh bảng giá đất theo Luật Đất đai 2024. 

Theo ông Chính, việc điều chỉnh bảng giá đất ở TP. Hồ Chí Minh là hợp lý, kịp thời theo quy định của Luật Đất đai 2024 và phù hợp với tình hình thực tế về giá đất trên địa bàn. Một số địa phương khác cũng phải điều chỉnh bảng giá. Tuy nhiên, cần tuân thủ quy định pháp luật trên cơ sở cập nhật giá đất bồi thường, giá đất tái định cư và giá đất giao dịch từ cơ quan đăng ký đất đai và cơ quan thuế. Việc cập nhật bảng giá đất điều chỉnh là phản ánh thực tế về giá đất tại tất cả các quận, huyện, không phân biệt nội thành hay ngoại thành.

Bảng giá đất được áp dụng hiện nay là đang thực hiện theo Luật Đất đai 2013 mà Luật này quy định bảng giá đất nằm trong khung giá đất của Chính phủ, đồng thời cũng quy định khi có biến động thì phải điều chỉnh theo giá đất thị trường với biên độ 20%, trong thời hạn 6 tháng. Tuy nhiên, các địa phương xây dựng bảng giá 5 năm, hàng năm nhân với hệ số điều chỉnh, nhưng đã không điều chỉnh dẫn tới khi thực hiện Luật Đất đai 2024, nếu không điều chỉnh bảng giá đất sẽ không phù hợp.

Theo ông Đào Trung Chính, nguyên tắc các địa phương áp dụng bảng giá đất nếu chưa phù hợp thì phải điều chỉnh để phù hợp với các mục tiêu quản lý đất đai của Nhà nước trên địa bàn. Ngoài ra, việc điều chỉnh phải đảm bảo hài hòa giữa thu tiền sử dụng đất, tiền thuế đất với việc Nhà nước bồi thường cho các đối tượng sử dụng đất.

Bổ sung thêm về nội dung này, Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Minh Ngân cho biết, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã giao Bộ TN&MT phối hợp với các Bộ: Tài chính, Tư pháp, Xây dựng để hướng dẫn, tháo gỡ các vướng mắc trong quá trình điều chỉnh bảng giá đất của TP. Hồ Chí Minh.

“Chúng tôi sẽ có cuộc họp liên ngành, sau đó sẽ cùng nhau thảo luận đưa ra phương án tối ưu, trên cơ sở đánh giá một cách toàn diện, tổng quát về quá trình ban hành bảng giá đất của TP. Hồ Chí Minh”, Thứ trưởng Lê Minh Ngân nhấn mạnh!.

Phóng viên cơ quan báo chí đặt câu hỏi liên quan đến Luật Đất đai 2024

Theo Thứ trưởng Lê Minh Ngân, việc điều chỉnh bảng giá đất theo khoản 1, điều 257 Luật Đất đai thì trình tự thủ tục phải tuân thủ Nghị định 71 quy định về giá đất và đảm bảo nguyên tắc thị trường. “Điều này để đảm bảo khi trình HĐND TP. Hồ Chí Minh quyết định bảng giá đất phải hài hòa, nâng cao hiệu lực hiệu quả của công tác quản lý nhà nước về giá đất, cũng như tránh làm thất thu ngân sách, tránh làm khó người dân, doanh nghiệp”.

"Bên cạnh đó, phải đảm bảo Nhà nước là đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai, quyết định giá đất. Đồng thời, phải có trách nhiệm tiếp thu, giải trình đối với ý kiến của các đối tượng chịu sự tác động của bảng giá đất", Thứ trưởng Ngân nhấn mạnh!.

Phóng viên các cơ quan báo chí đặt câu hỏi liên quan đến Luật Đất đai 2024

Đảm bảo không có khoảng trống và độ trễ

Trả lời câu hỏi về việc thực hiện thủ tục hành chính đối với người dân trong thời điểm giao thoa giữa luật mới và luật cũ để không có “độ trễ”, Thứ trưởng Lê Minh Ngân cho rằng, khi Luật có hiệu lực, trừ những trường hợp trong quy định pháp luật có quy định chuyển tiếp, nhiệm vụ thực thi các nội dung quản lý nhà nước đã được quy định trong luật là phải thực hiện theo quy định bằng văn bản. 

Về “độ trễ’ ở các địa phương, Thứ trưởng Lê Minh Ngân thông tin, Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt và ban hành kịp thời văn bản hướng dẫn, theo kết quả tổng hợp chưa thể khẳng định địa phương nào ban hành kịp thời, khá kịp thời và chậm, Luật là bình đẳng giữa các chính quyền địa phương. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện yêu cầu UBND, HĐND các cấp phải tập trung tăng cường, chỉ đạo quyết liệt để đảm bảo ban hành các văn bản pháp luật đồng bộ, có hiệu lực ngay, tránh trường hợp kéo dài thời gian, có khoảng trống pháp luật gây ra việc giải quyết quyền của người sử dụng đất bị chậm trễ. 

Phóng viên các cơ quan báo chí đặt câu hỏi liên quan đến Luật Đất đai 2024

Đến nay, Bộ TN&MT đã ban hành 7 văn bản hướng dẫn các địa phương ban hành theo thẩm quyền đối với những nội dung đã được quy định trong Luật và các nội dung được quy định trong Nghị định. Trong đó có những vấn đề về nguyên tắc áp dụng pháp luật trong chuyển tiếp và vấn đề thủ tục hành chính đã ban hành kịp thời để các địa phương làm cơ sở cho việc ban hành tại địa phương. 

Đối với việc chính quyền địa phương ban hành chậm, Bộ TN&MT sẽ tiếp tục phối hợp tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ để khắc phục sự chậm trễ, kịp thời đưa Luật Đất đai 2024 đi vào cuộc sống, phát huy được hiệu lực hiệu quả của chính sách nhà nước.

Liên quan đến câu hỏi thu hồi đất và đền bù tài sản trên đất, Thứ trưởng Lê Minh Ngân cho rằng, tại thời điểm giao thoa luật, trong quá trình tổ chức thực hiện, địa phương nào lợi dụng luật làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của người dân, trước hết các cơ quan chính quyền địa phương, cấp ủy địa phương phải tiến hành thanh tra, kiểm tra và chấn chỉnh xử lý ngay. Nếu có vấn đề phức tạp, theo thẩm quyền và chức năng của mình, Bộ TN&MT sẽ tiến hành thanh tra, kiểm tra. “Bộ TN&MT nhận được thông tin có căn cứ, với chức năng quản lý nhà nước, Bộ sẽ tiến hành thanh tra, kiểm tra theo chức năng của mình để nâng cao hiệu lực hiệu quả vấn đề quản lý đất đai; nếu vượt thẩm quyền, Bộ sẽ tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giải quyết”, Thứ trưởng Lê Minh Ngân nhấn mạnh!.

Tú Quyên